ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ

ΠΕΡΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ

Υπό του Αρχιμανδρίτου π. Γαβριήλ Διονυσιάτου

Μετάνοια, λέξης σύνθετος, δηλούσα γραμματικός αλλαγή γνώμης και διαθέσεως, θρησκευτικώς δε απόφασιν του ανθρώπου όπως απαρνηθεί τα σφάλματα του προτέρου βίου του και διορθωθεί πνευματικός, ως εμπρέπει εις χριστιανό ποθούντα την ψυχική του σωτηρίαν.
 Ή μετάνοια είναι θεοφιλής σκέψις, είναι νεύσις Θεού, είναι υπόδειξης της θείας ευσπλαχνίας προς τον πταίσαντα ανθρωπον, είναι απαραίτητος εις πάντας ανεξαιρέτως, κληρικούς, μοναχούς και λαϊκούς, καθότι πάντες είμεθα αμαρτωλοί κατά την Αγίαν Γραφή την λέγουσα, «τις εστίν 'Ανθρωπος ος ζήσετε και ουχ αμαρτήσει, καν μία ήμερα η ή ζωή αυτού;».
 Είναι δε και μεγάλη ευεργεσία και δωρεά προς τον αμαρτωλό ανθρωπον, χαρίζουσα αύτω το δυσβάστακτο χρέος, την βαρύτατη οφειλή προς τον ευεργέτη πολυεύσπλαγχνον Θεόν. Καρπός της θεοφιλούς μετανοίας, είναι ή Ιερά Εξομολόγησης, το μέγα μυστήριον της αγάπης του Δημιουργού Θεού, προς το ασθενές πλάσμα του. Για αυτής εξιλεούμεθα προς τον ευεργέτη Θεόν, λαμβάνομε την αφεσιν των αμαρτιών μας και χάριτι Θεία απεκδυόμεθα τον παλαιόν ανθρωπον, ανακτώμεν την προτέρα πνευματικήν κατάστασιν και εισερχόμεθα εις την κατά Χριστόν «νέαν και καινήν Πολιτείαν». Το μυστήριον τούτο, είναι το τελευταίον των τεσσάρων μεγάλων μυστηρίων της Εκκλησίας, άνευ των οποίων δεν λογίζεται πνευματικός τέλειος, ό ορθόδοξος χριστιανός.

  Τα τέσσερα ταύτα και απαραίτητα μυστήρια είναι, πρώτον το Βάπτισμα, το οποίο μας δίδει την ιδιότητα του Χριστιανού, δεύτερον το Χρίσμα η Αγιον Μύρον , το οποίον μας δίδει την δωρεάν του Αγίου Πνεύματος, σφράγιζαν συνάμα την ταυτότητα μας ως χριστιανών, εξ ου και ό επιχρίων ιερεύς λέγει, «σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου - Αμήν». Τρίτον είναι ή Αγία Κοινωνία, ήτοι ή μετάληψις του Σώματος και Αίματος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ήτις λέγεται και «άρτος της ζωής» καθότι δια αυτού διατηρείται εις την πνευματικήν ζωήν ή ψυχή μας. Και τέταρτον μυστήριον είναι ή Ιερά Εξομολόγησης, ή οποία μας καθαρίζει παντός ρύπου και μολύνσεως ψυχικής και μας καθιστά άξιους της μεταλήψεως των αχράντων μυστηρίων και της πνευματικής ενώσεως με τον Πλάστη μας Θεόν.

  Το τελευταίον τούτο μυστήριον έχει παρά Θεού ακαταμάχητο καθαρτική δύναμιν, λαμπρύνει την ψυχήν μας, μας καθιστά γρήγορους προς απάντησιν του νυμφίου Χριστού, μας χαρίζει το ειδικό ένδυμα, Ίνα εισέλθωμεν εις τον γάμο του Αρνιού, ήτοι εις την Θείαν Κοινωνίαν, το δε κυριότερο πάντων, συγχωρούνται δια αυτού και εξαλείφονται όλαι αί αμαρτίαι μας. Προς πίστωσιν του τελευταίου τούτου Θείου ευεργετήματος προς τον ταλαίπωρο ανθρωπον και χάριν των απλούστερων αδελφών θα παραθέσω ώδε δύο γεγονότα, 'ατινα οί οφθαλμοί μου ειδον και αί χείρες μου ψηλάφισαν, ως λέγει το ιερόν Εύαγγέλιον.

    Κατ' Οκτώβριο του 1913, ό τότε επιτελάρχης του στρατού μας, στρατηγός Βίκτωρ Δουσμάνης, μας έστειλε συνοδεία δύο στρατιωτών ένα ανεψιό του ψυχοπαθή, Ιωάννη, ονόματι και επιστολή εν η ανέφερε «ότι ό εν λόγω εισαχθείς και παραμείνας επί έτος εϊς το ψυχιατρείων της ιδιαιτέρας πατρίδος του Κερκύρας, ουδεμία βελτίωση ή θεραπεία είδε, έφ' ω συστήσει και των ιατρών τον στέλλομε εις τα αγία μέρη σας ίνα τον λυπηθεί ό Πανάγαθος Θεός και τον απαλλάξει της επήρειας του Σατανά, καθότι επείσθημεν όλοι ότι μόνο ή Χάρις του Θεού δύναται να τον θεραπεύσει».

    Ήμουν τότε, ως νεόκουρος μοναχός, εις την υπηρεσία του γέροντος και απλοϊκού Ηγουμένου, όστις καίτοι νέον την ηλικία με εσυμβουλεύετο εϊς τα διοικητικά του καθήκοντα και με ρώτησε αν πρέπει να βαστήξωμεν τον ψυχοπαθή αυτόν νέον. Απαραιτήτως του είπον και ανενδοίαστος πρέπει να τον βαστήξομε και να κάμνωμεν ότι πνευματικός επιβάλλει ή χριστιανική αγάπη, αλλά και διότι ό στρατηγός θείος του είναι ό δεύτερος συντελεστής της απελευθερώσεως μας εκ του Τούρκικου ζυγού μετά τον βασιλέα Κωνσταντίνο. Τον κρατήσαμε, εγκλείσαντες αυτόν σε ασφαλές δωμάτιο εις τον ξενώνα της Μονής, διότι είχε τάσι αυτοκτονίας, ως μας ειπον οι συνοδοί του στρατιώτες αλλ' είχε και το καλόν να μη επιτίθεται εις τους ανθρώπους, ιδία δε προς τους Ιερείς, πού τον διάβαζαν ήτο ήρεμος και ευπειθής.

  Σε ερώτηση μου δε, γιατί τόσον τους σέβεται, μου απήντησε διότι φορούν την ποδιά αύτη με τις φούντες, εννόων το Ιερόν Επιτραχήλιο. Το μόνο ενοχλητικό του ελάττωμα ητο να λέγει προς ενίους αδελφούς καταλεπτώς με δαιμονική ενέργεια τα αμαρτήματα των, προδήλως τα ανεξομολόγητα

  Βοηθός εις τον ξενώνα, ήτοι παραρχοντάρης, ως ονομάζεται εις το Αγιον Όρος, ήτο νέος μοναχός συνομήλιξ μου, Ηπειρώτης την καταγωγή , αλλ' επί έτη υπάλληλος εις ξενοδοχείο των Αθηνών, τεταγμένος προς τοις 'αλλοις να υπηρέτη και τον εν λόγω ψυχοπαθή. Οσάκις, όμως. μετέβαινε παρ' αύτω, του ανέφερε συνεργία του εν αύτω δαιμονίου, όλα του τα ηθικά παραπτώματα καταλεπτώς, έφ' ω και μίαν πρωίαν ελθών εις το Ηγουμενείων με παρακαλεί, να ειπώ του Γέροντος να τον απαλλάξει της τοιαύτης υπηρεσίας προς τον ασθενή, διότι τον ρεζίλευε, ως μας είπεν, με τάς αποκάλυψες του. Θεία νεύσει τον ρώτησα τότε, «μήπως δεν εξομολογηθείς πάτερ» και εις απάντησιν του ότι ντρέπεται να ειπεί, τον προέτρεψα αδελφικός και επιμόνως να υπάγει εις τον πνευματικόν παπά Νεόφυτο, εις την Νέαν Σκήτη και του εξομολογηθεί ειλικρινώς. Με ήκουσε ευτυχώς και προς το εσπέρας έπιστρέψας μοί ανήγγειλε περιχαρής, ότι εξομολογηθεί και ξαλάφρωσε, ομού δε ανήλθομεν εις τον ξενώνα και μετέβημεν εις τον ασθενή. Μόλις μας είδεν ούτος από το παράθυρο του δωματίου του ήρχισε να απειλή τον αδελφόν, ότι θα του τα ψάλει πάλιν και να αρχίσει από το εξώφυλλο ως έλεγε, αλλ' αμέσως εξηγριώθη και εμβλέψας προς τάς ανοικτάς παλάμες του ήρχισε να φωνάζει και να υβρίζει• «ποιος τα έσβησε, ποιος 'ατιμος τα απάλειψε και δεν βλέπω τίποτε, τι κακό που μ' έκανε;» και αλλά πολλά. Ημείς κατ' αρχήν μείναμε 'αναυδοι, οτε δε συνήλθομεν εκ ταύτης, κατάπληκτοι δια την δύναμιν της Ιεράς Εξομολογήσεως, μετά δακρύων σταυροκοπούμενοι δοξάζαμε τον Πανάγαθο Θεόν τον δίδοντα τοιαύτην σωστική χαράν τοις δούλοις Του.

  Το γεγονός τούτο μας ενεθύμισεν, όσα γράφει ό 'Αγιος Ιωάννης εις το βιβλίον του «Κλίμαξ» περί του ληστού, του εξομολογηθέντος εν μέσω της Εκκλησίας εις επήκοον πάντων κατ' έπιταγην του Ηγουμένου και έβλεπε κατ' αυτό, εις εκ των ενάρετων αδελφών ότι παρά τω εξομολογούμενο ληστή ύστατο 'αγγελος Κυρίου με ανοικτή βίβλο εις τάς χείρας και μόλις ό ληστής εξεφώνει την αμαρτίαν ό 'αγγελος την έσβηνε από το βιβλίον. Αυτό είναι ή πρώτη απόδειξης εκ της δαιμονοκρατίας του εν λόγω ψυχοπαθούς νέου.

  Ή δευτέρα είναι ή εξής: Την παραμονή της εορτής των Αγίων Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, καλέσας με ό αείμνηστος γέρων Ηγούμενος, μου είπε να προσλάβω και έτερον αδελφόν και να κατεβάσω τον ασθενή εις την εκκλησίαν κατά την αγρυπνία. Τον φέραμε τοποθετήσαντες αυτόν εϊς αρχαρικά στασίδια, εν μέσω ημών. Καθ' όλη την αγρυπνία ψιθύριζε ασυνάρτητα και ενίοτε μούγκριζε, αλλά τον καθησυχάζαμε. Κατά την ψαλμωδία του δοξαστικού «Όπου επισκίαση ή χάρις σου Αρχάγγελε εκείθεν του διαβόλου διώκεται ή δύναμις», τότε αστραπιαίος διέφυγε εκ μέσου ημών και δια της μικράς πύλης της Λιτής, από την οποίαν ουδέποτε διήλθε, διηυθύνθη προς την ύπερθεν της θαλάσσης πτέρυγα της Μονής.

  Τούτο αναστάτωσε όλον το Εκκλησίασμα, διεκόπη ή ψαλμωδία και όλοι τρέξαμε κοντά του, ίνα προλάβωμεν το αποφευκτέον, αλλ' ω των θαυμάσιων σας 'Αγιοι Αρχάγγελοι, εκεί εις την μικράν στοά «καμάρα», την προς τον εν λόγω εξώστη άγουσα, οπού ένθεν και ένθεν είναι ιστορημένοι εις ολόσωμο τοιχογραφία οί Αγιοι Αρχάγγελοι, ύστατο καθηλωμένος όρθιος ο εν λόγω και εις την αγωνιώδη ερώτηση μας, «τι έπαθες Γιάννη», «δεν έπαθα τίποτα», απήντησε, «οί Αγιοι Αρχάγγελοι με έκαμαν καλά, ξαλάφρωσα, δεν έχω τίποτε, πάμε στην Εκκλησίαν». Επανήλθαμε στον ναό, παρέμεινε ήσυχος έως τέλους του Όρθρου και εις την Λειτουργία ομοίως και μεθ' ημέρας, δια του πλοίου της γραμμής επέστρεψε καλώς έχων εϊς Αθήνας, οπόθεν ελάβομεν ευχαριστήριο επιστολή του επιτελάρχου στρατηγού.

  Ταύτα νομίζω ότι αρκούν να πείσουν και τον πλέον δύσπιστο περί της δυνάμεως τής Ιεράς Εξομολογήσεως.

   Επανερχόμενος εϊς το θέμα τής Μετανοίας λέγω και αύθις ότι είναι κλίσης Θεού προς τον ανθρωπον. Ό ουράνιος Πατήρ, εν τη απείρω αγάπη Του αναζητεί τον καθένα μας, ως ποτέ τον Πρωτόπλαστων εν τω Παραδείσω, «Αδάμ που ει», Ανθρωπε μου πιστέ που είσαι, που ευρίσκεσαι πνευματικός;

  Και ημείς εν τη απονιά μας, αντί να προστρέξωμεν εις την σωτήριον κλήσιν, των εντολών Του, εις την φωνή τής Εκκλησίας μας, εις τάς νύξεις τής συνειδήσεως μας, καταφεύγομε εις σοφιστείας, εις προφάσεις και ενώ δια το θνητό σώμα μας καταβάλλομε προσπάθεια εξικνουμένην μέχρις ανεπίτρεπτου φιλαυτίας και καταξοδευόμεθα εις ιατρούς, λουτρά, εγχειρήσεις κ.λπ. δια την Αθάνατον ψυχήν μας ης ουκ εστίν αντάξιος ό κόσμος ως λέγει το ιερόν Ευαγγέλιον, ολιγωρούμε και δεν προστρέχομε εις το σωτήριον λουτρό τής Μετανοίας, ίνα λάβωμεν εντελώς δωρεάν την ψυχική υγεία.

   Κατά την Μεγάλην Τεσσαρακοστή Ακούομεν εν τη Εκκλησία ψαλλόμενη την αυτοκριτική του μετανοούντος ανθρώπου:

 «Ψυχή μου, ψυχή μου, ανάστα τι καθεύδεις; Το τέλος εγγίζει και μέλλεις θορυβείστε, ανάνηψαν ουν, ινα φείσηταί σου Χριστός ό θεός ό πανταχού παρών και τα πάντα πληρών».

  Αυτή την ανάνηψιν εύχομαι από ψυχής εις πάντας τους αγαπητούς εν Χριστώ αδελφούς, κληρικούς, μοναχούς και λαϊκούς, ίνα δια τής μετανοίας εξιλεώσωμεν την δικαιοσύνην Του και επιτύχωμεν το έλεός Του, όπερ κατανικάτε κρίσεως κατά τον προφήτη και Ίνα συναισθανόμενοι την αμαρτωλότητά μας, είπωμεν μετ' αυτού και ημείς:

«Εάν ανομίας παρατήρησης, Κύριε, Κύριε, τις υποστήσεται; Αφες ημίν Κύριε, σώσον ημάς δωρεάν ότι παρά Σοι ό ιλασμός εστίν. Αμήν».

Περί ασκήσεως και πνευματικού πολέμου των μοναχών και χριστιανών

«Ελέησόν με ο Θεός... ότι πολλοί οι πολεμούντες με από ύψους» (Ψαλμ. 55, 2-3)

Πατέρες και αδελφοί,

  Γνωρίζουμε όλοι από την Αγία Γραφή ότι ο βίος του ανθρώπου επί της γης είναι μία συνεχής μάχη και δοκιμασία (Ιώβ 7,1). Γι’ αυτό και ο Απόστολος Παύλος έχοντας υπ’ όψιν του αυτή την αλήθεια, προτρέπει τον μαθητή του Τιμόθεο με αυτά τα λόγια: «Αγωνίζου τον καλόν αγώνα της πίστεως, επιλαβού της αιωνίου ζωής, εις ην και εκλήθης και ωμολόγησας...» (Α' Τιμ. 6,12), ενώ σε άλλο μέρος ενισχύοντας τον στον πνευματικό του αγώνα του λέγει: «συ ουν κακοπάθησον ως καλός στρατιώτης Ιησού Χριστού. Ουδείς στρατευόμενος εμπλέκεται ταις του βίου πραγματείαις, ίνα τω στρατολογήσαντι αρέση» (Β' Τιμ. 2,3). Κατόπιν θέλοντας να του δείξει ότι δεν είναι καλός οποιοσδήποτε πνευματικός αγών και άσκηση, άλλα μόνο αυτός που γίνεται σύμφωνα με τον νόμο του Θεού, του λέγει: «Εάν δε και αθλή τις ου στεφανούται, εάν μη νομίμως αθλήση» (Β' Τιμ. 2,5).

  Ο πνευματικός μας αγών δεν γίνεται προς αίμα και σάρκα, κατά τον Απόστολο Παύλο, αλλά προς τις αρχές και τις εξουσίες του σκότους του παρόντος αιώνος, γι’ αυτό μας συμβουλεύει ο ίδιος Απόστολος να ενδυθούμε τα πνευματικά όπλα που είναι ο θώραξ της δικαιοσύνης (Εφεσ. 6,14). Ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος λέγει κοντά στην δικαιοσύνη να ενδυθούμε ως πανοπλία και την τελεία αγάπη προς τον Θεό και τον πλησίον, η οποία μας βοηθεί να μη σκοντάφτουμε. Επειδή «η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται, ου ζηλοί, ου περπερεύεται, η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει» (Α' Κορ. 13, 4-8).

   Άλλο πνευματικό όπλο στον πόλεμο εναντίον των σκοτεινών δυνάμεων είναι να ετοιμάσουμε τους πόδες μας να βαδίσουν «εν ετοιμασία του Ευαγγελίου της ειρήνης» (Εφεσ. 6,15). Αυτή την πνευματική ενδυμασία ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος την εξηγεί ότι είναι η ταπείνωση, φέροντας ως παράδειγμα τον Προφήτη Δαβίδ, ο όποιος έλεγε: «Εγώ ειμί σκώληξ και ουκ άνθρωπος» (Ψαλμ. 21,6). Και ο Κύριος, ως γνωστόν, στους ταπεινούς επιβλέπει περισσότερο: «Ο εν υψηλοίς κατοικών και τα ταπεινά εφορών εν τω ουρανώ και εν τη γη» (Ψαλμ. 112,5).

  Αλλά και ο προφήτης Ησαΐας ομιλώντας εξ ονόματος του Θεού λέγει: «Επί τίνα επιβλέψω, αλλ’ ή επί τον ταπεινόν και ησύχιον και τρέμοντα τους λόγους μου;» (Ησ. 66,2). Ενώ ο Σωτήρ ημών στον πρώτο Του μακαρισμό, μακαρίζει τους ταπεινούς τω πνεύματι, διότι αυτών θα είναι η Βασιλεία των Ουρανών (Ματθ. 5,3).

  Άλλο πνευματικό όπλο απαραίτητο για τον στρατιώτη του Χριστού είναι ο θυρεός της πίστεως, όπως μας προτρέπει ο Απόστολος Παύλος: «επί πάσιν αναλαβόντες τον θυρεόν της πίστεως, εν ω δυνήσεσθε πάντα τα βέλη του πονηρού τα πεπυρωμένα σβέσαι» (Εφεσ. 6,16). Οι παλιοί στρατιώτες φορούσαν σαν υποκάμισο τον θώρακα που ήταν από μέταλλο, τις περικνημίδες στα πόδια και με την ασπίδα στο αριστερό χέρι αντιμετώπιζαν τον εχθρό στους δύσκολους πολέμους, ενώ οι πνευματικοί στρατιώτες πρέπει να είναι ενδεδυμένοι έχοντας ως θώρακα την πίστη ενεργούμενη, δηλαδή που εκφράζεται με τα έργα, διότι η πίστη χωρίς τα έργα είναι νεκρά (Ιακώβ. 2,27). Η πίστη χωρίς έργα δεν διαφέρει καθόλου από την πίστη των δαιμόνων, οι οποίοι φοβούνται και τρέμουν τον Θεό, αλλά δεν θέλουν να κάνουν τα αγαθά έργα. (Ιακώβ. 2,19 Ματθ. 8,29). Επίσης πρέπει να είναι ορθή, ανυπόκριτος (Β' Τιμ. 1,5), ειλικρινής και θερμή και όχι χλιαρά ή ψυχρή (Αποκ. 3, 16).

  Επίσης ο στρατιώτης του Χριστού πρέπει να ενδυθεί και την περικεφαλαία του σωτηρίου και την μάχαιρα του Πνεύματος, η οποία είναι ο λόγος του Θεού (Εφεσ. 6,17). Ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος εξηγεί ότι περικεφαλαία είναι η ελπίς των αιωνίων αγαθών, η οποία προξενεί μεγάλη παρηγοριά στις περιόδους και δοκιμασίες του βίου. Κατόπιν ο ίδιος άγιος λέγει ότι ο στρατιώτης του Χριστού πρέπει να περίφραξη τον εαυτό του με τον άγιο Σταυρό, σφραγίζοντας όλα τα μέλη και την καρδιά του. Αντί για τόξο οι αγωνιστές του Χριστού πρέπει να έχουν τα χέρια τους τεταμένα στην προσευχή, όπως είναι γραμμένο: «Διδάσκων χείρας μου εις πόλεμον και έθου τόξον χαλκούν τους βραχίονας μου» (Ψαλμ. 17,35). Εάν στον καιρό της προσευχής η σκέψη μας διασκορπίζεται, τότε ομοιάζουμε με τον τυφλό ή ανειδίκευτο τοξότη, ο οποίος εκτείνει το τόξο του, αλλά λόγω βλάβης των ματιών του και απειρίας του, οι σαΐτες του δεν μπορούν να επιτύχουν τον στόχο τους ή το θηρίο που θέλει να φονεύσει.

  Οπότε έχει καθήκον ο μοναχός ή ο χριστιανός να γνωρίζει την τέχνη του σατανά, ο οποίος στον καιρό της προσευχής του ζητά να του διασκορπίσει τους λογισμούς στα μάταια και κενόδοξα έργα αυτού του αιώνος και να μη τον αφήσει να προσεύχεται με αίσθηση και με την καρδιά του στον Θεό. Αντί για σπάθη ο αγωνιστής μοναχός ή χριστιανός πρέπει να έχει τον φόβο του Θεού, ο οποίος ως δίκοπο μαχαίρι κόπτει την κακή επιθυμία. Αντί για σάλπιγγα πρέπει να έχει τις Θείες Γραφές. Όπως η σάλπιγγα, όταν σαλπίζει, συγκεντρώνει τους στρατιώτες, έτσι και οι Θείες Γραφές συγκεντρώνουν τους λογισμούς μας προς τον φόβο του Θεού, διότι οι λογισμοί είναι που κάνουν τον αγώνα κατά των αοράτων εχθρών. Επίσης, όπως η σάλπιγγα στον καιρό του πολέμου διεγείρει το ηθικό των πολεμιστών για την μάχη κατά των εχθρών, έτσι και οι θείες Γραφές ξυπνούν τους πνευματικούς αγωνιστές για τον καλό αγώνα με την άσκηση και απόκτηση των αρετών και την γενναιότητα κατά των παθών. Γι’ αυτό εμείς οι μοναχοί πρέπει να επαγρυπνούμε στις εντολές των Θείων Γραφών, οι οποίες μας διδάσκουν πώς να λυτρωνόμαστε από τα πάθη και τις παγίδες των αοράτων εχθρών. Ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος μας λέγει: «Όταν ο νους σου διασκορπίζεται, να ασχολείσαι περισσότερο με την ανάγνωση παρά με την προσευχή», και σ’ άλλο μέρος λέγει: «Τίμα την ανάγνωση περισσότερο από την αγρυπνία, διότι αυτή σου γίνεται πηγή της καθαράς προσευχής», σύμφωνα με το ψαλμικό: «Σχολάσατε και γνώτε ότι Εγώ ειμί ό Θεός» (Ψαλμ. 45,10).

   Πατέρες και αδελφοί μου, εκτός από τα πνευματικά όπλα που μέχρι εδώ αναφέραμε, έχουμε ανάγκη και από άλλα τέσσερα όπλα με τα οποία θα εντείνουμε τον αγώνα μας κατά του νοητού εχθρού μας.

 Αυτά είναι:

1) Ποτέ να μην έχομε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας. Η Αγία Γραφή μας λέγει: «Επικατάρατος ο άνθρωπος, ος την ελπίδα έχει επ’ άνθρωπον και στηρίζει σάρκα βραχίονος αυτού επ’ αυτόν και από Κυρίου αποστή η καρδία αυτού» (Ιερεμ. 17,5). Ο Προφήτης Ησαΐας λέγει: «Ουαί οι συνετοί εν εαυτοίς και ενώπιον αυτών επιστήμονες» (5,21) και ο Απόστολος Παύλος μας διδάσκει τα ίδια «Μη γίνεσθε φρόνιμοι παρ’ εαυτοίς» (Ρωμ. 12,16), ενώ ο Σολομών λέγει: «Μη ίσθι φρόνιμος παρά σεαυτώ, φοβού δε τον Θεόν και έκλινε από παντός κακού» (Παροιμ. 3,7). Οπότε λοιπόν, το πρώτο έργο στον πνευματικό μας αγώνα είναι να γνωρίσουμε την αδυναμία μας και την μηδαμινότητά μας. Αυτός που θεωρεί τον εαυτό του ως το ουδέν, λέγει ό Ιερός Χρυσόστομος, γνωρίζει τον εαυτό του καλλίτερα από κάθε τι άλλο, ενώ ο άγιος Πέτρος ο Δαμασκηνός λέγει ότι «τίποτε δεν είναι ανώτερο από το να γνωρίσει ο άνθρωπος την αδυναμία και την αγνωσία του».

2) Να έχουμε ελπίδα και εμπιστοσύνη μόνο στο Θεό. Εν συνδιασμώ με την τελεία απιστία και απελπισία του εαυτού μας να έχουμε τελεία εμπιστοσύνη μόνο στον Θεό προς τον οποίον να κράζουμε: «Μη εγκαταλείπεις με, Κύριε ο Θεός μου, μη αποστής απ’ εμού, πρόσχες εις την βοήθειάν μου, Κύριε της σωτηρίας μου» (Ψαλμ. 37,22). Αυτή η τελεία εμπιστοσύνη μας στον Θεό βασίζεται σε τέσσερεις λόγους και συγκεκριμένα:
α) Εμπιστευόμαστε στον Θεό, διότι είναι Παντοκράτωρ, μας προσφέρει ό, τι είναι ωφέλιμο για την σωτηρία μας και μας βοηθεί οπουδήποτε και οποτεδήποτε.
β) Εμπιστευόμαστε στον Θεό διότι είναι Παντογνώστης και γνωρίζει τα όσα συμβαίνουν και όσα θα συμβούν στην ζωή μας.
γ) Εμπιστευόμαστε στον Θεό τον εαυτό μας διότι είναι Πανάγαθος και μας αγαπά με μία δυσπερίγραπτη αγάπη, έτοιμος πάντα να μας βοηθήσει.
δ) Όποιος ελπίζει στον Θεό δεν καταισχύνεται (Ρωμ. 5,5) διότι «λυτρώσεται Κύριος ψυχάς δούλων αυτού και ου μη πλημμελήσουσι πάντες οι ελπίζοντες επ’ αυτόν» (Ψαλμ. 33,23).

3) Το τρίτο όπλο είναι η αδιάστατη υπομονή. Έχουμε μεγάλη ανάγκη απ’ αυτή την αρετή σ’ όλο το διάστημα της ζωής μας, όπως λέγει η Θεία Γραφή: «Υπομονής γαρ
έχετε χρείαν, ίνα το θέλημα του Θεού ποιήσαντες κομίσησθε την έπαγγελίαν» (Εβρ. 10,36).

4) Το τέταρτο και τελευταίο όπλο είναι η ακατάπαυστη προσευχή: «Πάντοτε χαίρετε, αδιαλείπτως προσεύχεσθε» (Α' Θεσ. 5,17).
Επειδή ο πόλεμος που διεξάγουμε γίνεται εναντίον του ιδίου του σώματος μας, εναντίον του κόσμου και του διαβόλου και σφοδρότερος είναι ο αόρατος-κακές σκέψεις και επιθυμίες-παρά ο ορατός, είναι ανάγκη να μάθουμε ποιες αρετές πρέπει να έχουμε προχείρως για την περιφυλακή της ψυχής μας.

Ο νηπτικός πατήρ Ησύχιος Ιεροσολύμων μας λέγει: «Αυτός που διεξάγει εσωτερικό πόλεμο, πρέπει να έχει ανά πασαν στιγμή τέσσερα όπλα: την ταπείνωση, την εγρήγορση ή προσοχή, την αντίρρηση και την προσευχή. Με την πρώτη αρετή νικάται ο υπερήφανος διάβολος, που μισεί την ταπείνωση στην οποία βοηθός είναι ο Χριστός που μισεί τους υπερήφανους. Με την προσοχή απαγορεύει να εισέλθει στην καρδιά οποιοσδήποτε λογισμός, ακόμη και καλός να είναι. Με την αντίρρηση αποβάλλει εγκαίρως τον κακό λογισμό από την προσπάθεια του να εισέλθει στην καρδιά δεδομένου ότι με την οξυδέρκεια που διαθέτει ο αγωνιστής γνωρίζει εκ των προτέρων τον λογισμό που έρχεται. Με την προσευχή κράζει σε βοήθεια τον Κύριο και τότε θα ιδεί ο αγωνιστής να διασκορπίζεται ως άνεμος ο νοητός εχθρός στο άκουσμα του προσκυνητού Ονόματος του Χριστού». Σε άλλο μέρος λέγει ο ίδιος Πατήρ: «Αυτός που δεν έχει καθαρή από λογισμούς προσευχή, δεν έχει όπλο δυνατό για να πολεμήσει. Και προσευχή ονομάζω την εργασία που γίνεται ακατάπαυστα στα βάθη της καρδιάς του με την επίκληση του Θείου Ονόματος του Χριστού, λόγω του οποίου ο εχθρός πολεμούμενος μυστικά, νικάται και καίγεται».

  Αδελφοί μου, εν κατακλείδι αυτού του λόγου μου, παρακαλώ ταπεινά όλους σας να μην ξεχνάτε και εμένα τον αμαρτωλό και αρχάριο στον αόρατο πόλεμο του νου στις άγιες προσευχές σας να ξυπνήσω κάποτε και εγώ από τον ύπνο της αναισθησίας μου, να ακολουθήσω τα ίχνη σας που επιτελείτε τον καλόν αγώνα για να πάρετε το στεφάνι της αιωνίου ζωής με το έλεος του Σωτήρος ημών Χριστού και τις πρεσβείες της Μητρός Του και Αειπαρθένου Μαρίας και Προστασίας ημών. Αμήν.

ΛΟΓΟΙ ΑΘΩΝΙΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΡΕΤΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΣ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΜΩΝ  ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ  1.    Είπε γέρων. Σήμερα κοιτάζουμε να αγιάσουμε με λίγο κόπο. 2.    Είπε πάλι. Όσο περισσότερο κοπιάζεις, τόσο περισσότερη χάριν και χαρά απολαμβάνεις. Και συνέχισε. Μπορούσε να πληρώσει την καρδιά μας ο Θεός με τόση μακαριότητα και αγάπη και θείον έρωτα, ώστε να πέσουμε κάτω, μην αντέχοντας αυτήν. Αλλά τότε θα εγκαταλείψουμε τα μοναστήρια και θα κλεινόμασταν στα σπήλαια. Οι κοσμικοί θα εγκατέλειπαν τις υποθέσεις τους και τις φροντίδες τις οικογένειας και τα παιδία τους. Για αυτό ο Θεός που είναι αγάπη, δεν μας πληροί με τέτοια αγάπη και θεία μακαριότητα. 3.    Είναι βαρεία η καλογερική Γέροντα; Ρώτησαν κάποιον σοφό μοναχό. Δεν είναι βαριά. Έρχεται καιρός που, όταν λησμονήσεις τον εαυτό σου, βλέπεις ότι είναι το πιο ανάλαφρο φορτίο – είπε. 4.    Είπε ένας ερημίτης. Αν όσα χρωστάς σ` αυτήν την ζωή τα ξεπληρώσεις τότε σώζεσαι. Αν φας όμως και καμία παραπάνω, παίρνεις και κανένα φράγκο παραπάνω. Αν φάει κάποιος ξύλο άδικα, τότε έχει καθαρό μισθό. Πολλές φορές δηλαδή, ανθρώπους με πολλή καλή ζωή συμβαίνει να τους βρίσκουν τα χειρότερα. Εάν ο Θεός επιτρέπει, γιατί επιτρέπει; Ας φέρω ένα καλό παράδειγμα. Είναι μια πολλή καλή οικογένεια. Και ο άνδρας πολύ καλός και η γυναίκα πολύ καλή και τα παιδάκια πολύ καλά. Όλοι εκκλησιάζονται, κοινωνούν κ.λ.π. Για μια στιγμή περνά ένας μεθυσμένος ή τρελός, χτυπάει την οικογενειάρχη και τον σκοτώνει. Στα καλά καθούμενα. Μετά, όσοι άνθρωποι είναι απομακρυσμένοι από τον Θεό, λένε. Για δες τον. Βλέπετε; Πηγαίνει με το σταυρό στο χέρι για αυτό το έπαθε. Αυτό είναι αναίδεια. Επιτρέπει ο Θεός να παθαίνουν και άνθρωποι χωρίς να φταίνε καθόλου, για να δίνει την ευκαιρία στους τελείους αναιδείς να λένε, ότι είπε και ο καλός ληστής. Τι βλέπουμε στους δυο ληστές; Ο ένας έβρισε τον Χριστό, αν είσαι Θεός κατέβα κάτω κ.λ.π. λέει ο άλλος. Δεν φοβάσαι τον Θεό; Εμείς δικαίως ταλαιπωρούμαστε. Ο άνθρωπος δεν έκανε τίποτα. Δεν φοβάσαι τον θεό; Δηλαδή, για να δώσει ο Θεός την ευκαιρία στους αναιδείς να συνέλθουν, επιτρέπει να πάθουν μερικοί, χωρίς να φταίνε. Ενώ αυτοί που παθαίνουν, μπορεί να είναι τα πιο αγαπημένα παιδία του Θεού. Στο παράδεισο ο θεός πιστεύω δεν θα τους πει. Καθίστε σε αυτήν τη θέση. Αλλά διαλέξτε τον καλύτερο τόπο. Καταλάβατε; Έτσι είναι. Με το να ζητάμε το δίκαιο μας τα χάνουμε όλα. Χάνουμε και την ειρήνη μας, Χάνουμε και τον μισθό μας. 5.    Ρώτησε κάποιος ένα γέροντα, πόσα χρόνια έχει στο Άγιο Όρος και του απάντησε. Χρόνια πολλά έχω, προκοπή δεν έχω. Και τα τσακάλια στην έρημο ζουν, αλλά τσακάλια μένουν. 6.    Είπε γέρων. Όσο πνευματικότερος είναι ο άνθρωπος, τόσο λιγότερα δικαιώματα ζητάει από αυτήν την ζωή. 7.     Συμβούλευε ένα φωτισμένος μοναχός. Να έχεις αγάπη προς όλους, αλλά ιδιαίτερες σχέσεις με κανένα. 8.     Έλεγε ο γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής. Ο κυριότερος σκοπός του διαβόλου είναι να κτυπήσει την πίστη και έτσι να ρεζιλέψει τον ανθρωπο ως προδότη και αρνητή. 9.    Μου είπε κάποτε προ ετών ο σεβαστός γέρων Γεράσιμος ο Υμνογράφος. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς λέει ότι το μόνο το οποίο αδυνατεί να πράξει ο Παντοδύναμος Θεός είναι το να ενωθεί με τον ακάθαρτο άνθρωπο. Σε αυτό αδυνατεί. 10.  Έλεγε σε εμάς ο γέρων Μόδεστος ο Κωνσταμονίτης. Έχετε την εκούσια τύφλωση. Μην βλέπετε τα σφάλματα των άλλων. 11.  Eίπε γέρων. Το θέμα της σωτήριας μας δεν είναι θέμα ευκαιρίας ή σύμπτωσης, αλλά θέμα εργασίας και βίας. «Βιάστε αρπάζουσιν την Βασιλεία των Ουρανών».  ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑΣ  12. Είπε γέρων. Δεν έχω ασχοληθεί με πολλά πράγματα. Λίγα πατερικά ξέρω και προσπαθώ…, τέλος πάντων. Αυτό που έχω καταλάβει είναι ότι δεν υπάρχει φαρμάκι στον άνθρωπο. Το φαρμάκι γίνεται γλυκό, όταν το αντιμετωπίσεις πνευματικά. Βλέπουμε πολλές φορές ένα άνθρωπο να αμαρτάνει. Λυπείται όπως πραγματικά μετανοεί, νιώθει λύπη εξομολογείται και έχει θεια παρηγοριά. Και όταν δεν νοιώθει αυτή την παρηγοριά, τότε πρέπει να καταλάβει ότι κάποια εξέλιξη τον πειράζει μέσα του, τον πειράζει ο λογισμός και πρέπει να πάει να το πει αυτό, όποτε έρχεται η παρηγοριά. Προχωρούμε τώρα. Συμμετέχει σε μια στεναχώρια ενός αδελφού που υποφέρει, κάνει προσευχή, παρακαλεί και τον βοηθάει ο Θεός. 13. Είπε πάλι , όταν κανείς είναι ελευθερωμένος από το παλιοάγχος, τότε αναπαύονται κοντά του και κάθε είδους άνθρωποι.  ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΣΤΩΝ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ  14. Το Πάσχα του έτους 1935 ηγουμενεύοντας του αρχιμανδρίτου Σεραφείμ στην ιερά Μονή Αγίου Παύλου όλοι οι πατέρες, που αριθμούσαν τότε τους 60, είχαν βγει στο προαύλιο για να κάνουν την ακολουθία της Ανάστασης. Μέσα στην ατμόσφαιρα χαρμόσυνη και ενθουσιώδη. Μετά το ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ , ο Καθηγούμενος λέει σε ένα από τα πιο απλά και πιστά γεροντάκια, τον γέρο Θωμά. Γέρο Θωμά, πήγαινε κάτω στο σκευοφυλάκιο, εκεί που είναι τα οστά των πατέρων, να τους πεις το ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ. Νάνε ευλογημένο Γέροντα – είπε ο γερο Θωμάς και χωρίς να σκεφθεί που πάει, με δυο τρία πηδήματα βρίσκεται μπρος στο οστεοφυλάκιο. Ο Ηγούμενος με έστειλε να σας πω το ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ , πατέρες και αδελφοί. ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ φώναξε μεγαλοφώνος. Τότε έγινε κάτι συγκλονιστικό. Τα οστά έτριξαν, αναπήδησαν, μια νεκροκεφαλή ανασηκώθηκε ένα μέτρο και απάντησε στο χαιρετισμό του γερο – Θωμά. ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ Ο ΚΥΡΙΟΣ Και μετα ακολούθησε νεκρική σιγή. Επέστρεψε το γεροντάκι και διηγηθεί όσα είδε και άκουσε. Οι πατέρες την φορά εκείνη γιόρτασαν ένα Πάσχα μοναδικό. Με διπλή δοξολογία προς τον Αναστάντα Κύριο και αρχηγό της ζωής. Έψαλλαν κατασυγκινημένοι. Την Αναστασιν Σου Χριστέ Σωτήρ άγγελοι υμνούσιν εν ουρανοίς Και ημάς τους επί γης καταξίωσον εν καθαρά καρδία σε δοξάσειν. Το γεγονός αυτό μας το διηγήθηκε ο αείμνηστος γέρων Θεοδόσιος, ο οποίος χρημάτισε τελευταίος βιβλιοθηκάριος της Μονής. 15. Η ιερά εικόνα της Παναγίας της Πορταϊτισσας θεωρείτε η πλέον θαυματουργός εικόνα του Άγιου Όρους. Μετά την όραση του πύρινου στύλου μέσα στην θάλασσα, που βρέθηκε η εικόνα, και την αποκάλυψη του Ιβηρίτου ερημίτου οσίου Γαβριήλ, ο όσιος κατήλθε από το βουνό και περπάτησε πάνω στη θάλασσα σαν να ήταν ξηρά, έλαβε στα χέρια του την μεγάλη σε όγκο εικόνα, την οποίαν με τιμές και ευχαριστίες οι μοναχοί τοποθέτησαν στο Άγιο Βήμα. Η Παναγία όμως είπε στον ηγούμενο ότι ΕΓΩ ΔΕΝ ΗΛΘΑ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕ ΦΥΛΑΤΕ, ΑΛΛΑ ΝΑ ΣΑΣ ΦΥΛΑΩ. Για αυτό επανειλημμένως την έβρισκαν οι μοναχοί στην πύλη της Μονής, ενώ την μετέφεραν στο Ιερό Βήμα. Από τότε η Ιερά εικόνα ονομάσθηκε Πορταϊτισσα. Μεγαλοπρεπής και υπέροχη στη θεά, σαν Μητέρα του Θεού ημών , φοβερά προστασία και σκέπη και βοηθός. Στο πάντιμον πρόσωπο της εικόνας διακρίνεται ξηρή πληγή με μαχαίρι από το κτύπημα του πρώην πειρατή. Ο πειρατής όταν κτύπησε την εικόνα, είδε να ρέει αίμα από την πληγή. Το θαύμα τον συγκλόνισε. Πίστεψε, βαπτίσθηκε, κα έμεινε στη μονή σαν μονάχος. Δεν θέλησε άλλο όνομα παρά το όνομα Βάρβαρος. Έζησε Αγια ζωή και στο τέλος αγίασε. Στο ναϊδριον της Πορταϊτισσας υπάρχει τοιχογραφία με στολή πειρατού και την προσωνυμία Ο ΆΓΙΟΣ ΒΑΡΒΑΡΟΣ. 16.  Στην ιερά Μονή Βατοπεδίου έζησε οσιακώς και θεαρέστως ο όσιος Γεννάδιος ο Δοχειάρης, ο οποίος αξιώθηκε να δει το θαύμα της Υπεραγίας Θεοτόκου. Είδε δηλαδή, το πρώην άδειο πιθάρι του λαδιού γεμάτο από λαδί τόσο, ώστε έτρεχε έξω από την θύρα του Δοχείου (της αποθήκης). 17.  Στην ίδια Μονή έζησε ο ευλογημένος εκείνος ιεροδιάκονος ο Βηματάρης, ο οποίος έκρυψε την εικόνα της Παναγίας της Βηματαρίσσης στο πηγάδι, όπου βρέθηκε μετα την αιχμαλωσία του από τους βαρβάρους, μετά πολλά χρόνια, όρθια πάνω στο νερό με αναμμένη την λαμπάδα.   ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΑΚΑΤΑΚΡΙΤΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΚΡΙΣΕΩΣ  18. Έλεγε στους επισκέπτες του ο απλούστατος Διονύσιος μοναχός γέρων Δαβίδ περί του κακού της κατακρίσεως. Πρόσεχε, να μην λες ο τάδε κάνει τούτο και ο άλλος εκείνο. Γιατί έτσι θα χάσης την Χάρη του Χριστού. Και γάιδαρο να τον δεις κάποιον, να μην τον κοροϊδέψεις. Αγάπα τον πλησίον όπως τον εαυτό σου, έτσι λέει ο Χριστός. 19. Ο θεοφόρος πνευματικός παπα- Σάββας ουδέποτε κατηγόρησε άνθρωπο. Όταν τον ρωτούσαν «Τι άνθρωπος είναι εκείνος Πνευματικέ;» απαντούσε. Άγιος άνθρωπος είναι αυτός ο άνθρωπος. 20. Είπε γέρων μοναχός. Πάντα στις κρίσεις να βάζετε ένα ερωτηματικό. Δεν ξέρουμε τι μπορεί να συμβαίνει. 21.  Διηγείτο ο πολυσέβαστος ιερομόναχος Ε, ερημίτης των Κατουνακίων. Κάποιος αδελφός μου είπε για την κατάκριση. «κατακρίνω πολύ, πώς να αποφύγω την κατάκριση;» Και του είπα. Όταν πρόκειται να μιλήσεις για ένα πρόσωπο, λέγε. Τώρα είναι παρών. Πάρε παράδειγμα εσένα π.χ. όταν είσαι παρών, δεν σε κατακρίνει ο άλλος, όταν είσαι απών, σε κοπανάει στο κεφάλι σε κατακρίνει. Θυμάμαι ότι όταν ζούσε ο Γέροντας, τον κατέκρινε σε κάτι. Πήγα το βράδυ να κάνω προσευχή. Βλέπω ντουβάρι, δεν μπορώ να προχωρήσω την ευχή. Κύριε Ιησού…..Κύριε Ιησού …….δεν προχωρά κάπου έχω σφάλει σκέπτομαι, κάπου έχω αμαρτήσει. Λοιπόν; Την προηγούμενη μέρα που πήγα, τι έκανα, τι μίλησα, τι έπραξα; Το βρήκα είχα κατακρίνει τον Γέροντα μου. Η άλλη μέρα ήταν Κυριακή και έπρεπε να λειτουργήσω. Ο παπάς εδώ τάχη δογματικά. Πρέπει να λειτουργήσει. Εκτός αν έχει κώλυμα. Τώρα τι να κάνω; Προσευχή. Θεέ μου, συγχώρεσε με. Θεέ μου έσφαλα. Συγχώρεσε με ζητώ συγγνώμη. Τίποτα. Καλά για μένα δεν έχει συγχωρέσει, δεν υπάρχει «ευλόγησαν»; Εφ` όσον σε λύπησα, «ευλόγησαν». Οφείλω να έχω το «Θεός σχωρές`» Τίποτα. Μα ο Πέτρος Σε αρνήθηκε τρεις φορές και τον συγχώρεσες. Εγώ δεν σε αρνήθηκα. Κατέκρινα τον Γεροντά μου. Ε` τώρα, βάζω κι εγώ μετάνοια. Μετανόησα και ζητώ συγχώρηση. Τίποτα. Λέγοντας αυτά έπιασα πάλι το κομποσχοίνι. Τίποτα. Δεν προχωρά η προσευχή. Άρχισα τα κλάματα. Έβγαιναν τα δάκρια ποτάμι. Δεν είναι τόσο να κατακρίνεις ένα ξένο, όσο να κρίνεις τον Γεροντά σου. Αλίμονο σου. Κατακρίνεις τον ίδιον τον θεό. Άρχισα τα κλάματα. Τρεις ώρες έφαγα. Μια ακολουθία της Κυριακής είναι τρεις ώρες. Άρχισα τα κλάματα. Θεέ μου, θεέ μου δεν υπάρχει για μένα «ευλόγησον» ο Θεός του ελέους και της ευσπλαχνίας είσαι. και εμένα δεν με συγχωράς. Εγώ σου λέω ‘ευλόγησον’ Και η όσια Μαρία η Αιγύπτια όταν μετανόησε την συγχώρησες, και πολλή άγιοι ήσαν αμαρτωλοί, αλλά τους συγχώρεσες. Και Νεομάρτυρες που είχαν γίνει Τούρκοι τους συγχώρεσες και τους ελέησες. Για μένα δεν υπάρχει έλεος δεν υπάρχει συγχώρηση; Τρεις ώρες έφαγα. Έκανα την ακολουθία της Κυριακής με δάκρυα. Στο τέλος βλέπω μια ειρήνη, μια χαρά μέσα μου. Άρχισα τότε. ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ ΕΛΕΗΣΟΝ ΜΕ. Α. ηρέμησα. Και έτσι προχώρησα στην λειτουργία. Αλλιώς δεν μπορείς να προχωρήσεις στη λειτουργία. Η κατάκριση είναι μεγάλο αμάρτημα. Φεύγει η χάρις δίχως να το καταλάβεις. Φοβερό αμάρτημα. Του Χριστού την κρίση την παίρνεις εσύ, και έπειτα γίνεσαι αντίχριστος.  ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΚΑΤΑΝΥΞΕΩΣ ΚΑΙ ΔΑΚΡΥΩΝ  22.  Είπε γέρων. Η καρδιά καθαρίζει με αναστεναγμό, με φιλότιμο. Να βάλουμε την ψυχή στο μούσκιο των δακρύων. Αλλά και ένας αναστεναγμός με πόνο ψυχής ισοδυναμεί με δυο κουβάδες δάκρυα. 23.  Υπήρχαν μοναχοί κανδηλανάπτες στην σκήτη της άγιας Άννας και στα κοινόβια, οι οποίοι κατά την ιερά διακονία τους, δάκρυζαν ενώπιον των ιερών εικόνων. 24. Παιδί μου συμβούλευε ο Ρώσος ασκητής Τύχων, να πλένεις με δάκρυα το ποδιά του Χριστού, και ο Χριστός θα ξεπλύνει τις αμαρτίες σου. 25.  Είπε γέρων. Τα πρώτα δάκρυα είναι της θειας παρηγοριάς. Σπάει και κλαίει εκείνος που λέει την ευχή. Η δεύτερη κατάσταση είναι της δοξολογίας. Κινείται σε άλλο χώρο. Τα πρώτα δάκρυα και το σώμα καταβάλλουν, ενώ τα δεύτερα δίνουν τις βιταμίνες και για την ψυχή και για το σώμα. Είναι της αγαλλιάσεως της δοξολογίας. Απ` αυτού βλέπει κανείς την διάφορα. 26.  Κάποτε ο άγιος Σιλουανός συνάντησε ένα ασκητή ο οποίος είχε το χάρισμα της κατανύξεως και έχυνε πολλά δάκρυα κάθε μέρα όταν σκέπτονταν τα πάθη και τον Σταυρό του Κυρίου. Είναι καλό να προσεύχομαι για τους νεκρούς; Ρώτησε ο άγιος. Εκείνος αναστέναξε και είπε. Εάν θα ήταν δυνατό να έβγαζα όλους από τον Άδη τότε θα αναπαυόμουν και θα χαιρόταν η ψυχή μου. Τότε έκανε μια χειρονομία σαν να μάζευε στάχυα και δάκρυσε. 27. Όταν ο παπα – Κοδράτος, έδειχνε τα άγια Λείψανα στους ευλαβείς προσκυνητές, ιδιαίτερα την περικεφαλαία του αγίου Μερκουρίου, και έπρεπε να θυμηθεί και να μιλήσει για το μαρτύριο του αγίου, τα μάτια του γέμιζαν δάκρυα. Στην Θεία λειτουργία σχεδόν κάθε φορά έκλαιγε, και πιο πολύ στην μεγάλη είσοδο, όταν έλεγε το «Πάντων ημών μνησθείη…» ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ  28. Ρώτησαν κάποτε ένα αγιορείτη γέροντα. Τι είναι το Άγιον Όρος, γέροντα; Και αυτός απάντησε. « Χαρά γίνεται στον ουρανό επί ενί αμαρτωλό μετανοούντι». Εδώ έχουμε πολλούς που μετανοούν. Η μάλλον όλοι είμαστε μετανοούντες. 29. Στην καλύβα «Αγία Τριάς» της Σκήτης της αγίας Άννης ζούσαν πριν πολλά χρόνια πέντε κατά σάρκα αδελφοί. Από φθόνο του διαβόλου περιέπεσαν σε τέτοια φιλονικία μεταξύ τους ώστε ορισμένοι τους αποκαλούσαν ταραχοποιούς. Κάθε βράδυ όμως αυτοί έβαζαν μετάνοια μεταξύ τους και συγχωρούσε ο ένας τον άλλον. Παρήλθαν πολλά χρόνια σε αυτή την κατάσταση. Κάποτε δεν ακούγονταν τίποτα από την ταραχοποιών εκείνη καλύβα. Ούτε φωνή, ούτε ακρόαση. Ο Δίκαιος της Σκήτης πληροφορήθηκε στον ύπνο του την εκδημία των αδελφών και έτρεξε μαζί με άλλους πατέρες στην καλύβα τους να δουν Οι πέντε εκείνοι αδελφοί ήσαν κεκοιμημένοι. Την στιγμή που έβαζαν μετάνοια μετά το Απόδειπνο και ζητούσε ο ένας στον άλλον συγγνώμη τους πήρε ο Θεός της συγγνώμης και των οικτιρμών. Σημείων δικαιώσεως και σωτήριας. Σημείων διορθώσεως και ανεξικακίας. Σημείων προσοχής σε αυτούς που καταλαλούν λάθρα κατά του πλησίον. ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΘΕΙΩΝ ΟΡΑΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΠΤΑΣΙΩΝ  30. Διηγήθηκε ένας ερημίτης σε αδελφό. Αδελφέ μου και πατέρα μου, δεν γνωρίζω πως, αλλά αξιώθηκα ο ανάξιος να με κοινωνήσει άγγελος Κυρίου. Είδα στην αρχή ένα φως και μετά ήλθε άγγελος κρατώντας τα τίμια Δώρα. Πως έγινε δεν μπορώ να καταλάβω…….. 31. Μετά από πολλές προσευχές και πολλά δάκρυα, διηγήθηκε σε μας ο σεβάσμιος ησυχαστής των Κατουνακίων παπα Εφραίμ, είχε πληροφορία ότι οι κεκοιμημένοι, ο πατέρας αυτού γέρων Νικηφόρος και ο πρώτος Γέροντας του Εφραίμ βρήκαν την σωτήρια τους. 32. Ο ησυχαστής γέρων Ιωσήφ, ο κοιμηθείς με ειρήνη το έτος 1959 στην αρχή της ασκητικής του ζωής, σε ώρα γλυκύτατης νοεράς προσευχής, είδε το έξης όραμα. Όπως το διηγήθηκε ο ίδιος. « Εκεί που βρισκόμουν βυθισμένος στον εαυτό μου και πρόσεχα τα λόγια της ευχής, ξαφνικά γέμισα φως….και έπειτα όλος ο τόπος έγινε φως. Ξαφνικά παρουσιάστηκαν τρία παιδάκια, σε ηλικία έξι μέχρι οκτώ ετών, όμοια κατά πάντα στην μορφή και τα χαρακτηριστικά τους, χαριτωμένα και τόσο ωραία που η θέα τους αιχμαλώτισε όλες μου τις αισθήσεις. Βάδισαν προς σε μένα με τον ίδιο ρυθμό, το ίδιο βήμα, σαν να ήταν ένα και όμως ήταν τρία. Έψαλλαν μελωδικότατα το «όσοι είς Χριστόν εβαπτίσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε αλληλούϊα». Όταν με πλησίασαν πολύ, μέχρι που νόμιζα ότι θα τα έπιανα εάν άπλωνα τα χέρια μου, πήγαιναν πάλι μπρος τα πίσω χωρίς να γυρίζουν την πλάτη τους και συνέχισαν το ίδιον ύμνο και στο αλληλούϊα με ευλογούσαν με τα χεράκια τους, καθώς κάνει ο ιερέας. 33.  Κάποτε ένας καλός και ενάρετος μοναχός είδε την Παναγία μας να σκουπίζει το μοναστήρι της μεγίστης Λαύρας. Δεν πέρασε πολύς καιρός και ο Σουλτάνος έδωσε διαταγή σύμφωνα προς το οποίο ο Τουρκικός στρατός έπρεπε να αναχώρηση από το Άγιον Όρος. 34.  Μην στεναχωριέσαι! Το όνομα σου είναι γραμμένο εδώ στο βιβλίο της ζωής, είπε ο Κύριος στον απλούστατο και προορατικών γέροντα Αβέρκιον της Νέας Σκήτης, όταν του αποκαλύφθηκε κάποτε στο Κυριακό κατά την ώρα της αγρυπνίας. 35.  Όταν κάποτε ο όσιος Ευθύμιος, ο κτήτορας της ιεράς μονής Ιβήρων, λειτουργούσε στην κορυφή του Άθω κατά την γιορτή της Μεταμορφώσεως, φως ουράνιων περιέλαμψε όλους τους παρευρεθέντας, το οποίον τους ανάγκασε να πέσουν καταγής γιατί δεν μπορούσαν να υποφέρουν την λάμψη. 36.  Ο σεβαστός λόγιος μοναχός γέρων Θεόκλητος Διονυσιάτης μου διηγήθηκε ότι πήγε κάποτε να συναντήσει τον θαυμάσιο στην ψυχή και την βιβλική όψη Pώσσο ερημίτη παπα Τύχωνα. Πλησίασε το ασκητήριο του άκουσε θεσπέσιες ψαλμωδίες. Νόμιζε ότι γινόταν Θεία Λειτουργία και για αυτό περίμενε έξω από την καλύβα μέχρι να τελείωση. Τέλος, αφού μπήκε βρήκε μόνο τον παπα Τύχωνα στην εκκλησία, ο οποίος εκείνη την στιγμή μεταλάμβανε τον Άγιον Άρτον. Διατηρούσε Άγιον Άρτον όλο το χρόνο και μεταλάμβανε συχνά μόνος του. Ο πατέρας Θεόκλητος έμεινε κατάπληκτος και απορούσε τι να ήταν οι ψαλμωδίες που άκουσε προηγουμένως. Λίγο πριν την μακάρια κοίμηση του ερημίτου τον υπηρετούσε ο μαθητής και υποτακτικός του, σεβάσμιος γέρων Παίσιος. Εσύ είσαι ο άγιος Σεραφείμ; Ρώτησε κατάκοιτος και ετοιμοθάνατος παπα Τύχων. Τι λέτε γέροντα, δεν σας καταλαβαίνω. Να - είπε τότε – προ ολίγου ήταν εδώ ο άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ μαζί με την Παναγία και μιλούσαμε. Τι σου είπε η Παναγία; Ρώτησε ο πατέρας Παίσιος. Μου είπε ότι θα με πάρει μετά την γιορτή μου. Πράγματι στις 10 Σεπτεμβρίου μετά την γιορτή της γεννήσεως της Θεοτόκου 8 Σεπτεμβρίου, κοιμήθη ο παπα – Τύχων με ειρήνη κρατώντας στα χέρια του ένα σταυρό. Πριν πεθάνει ο πατέρας Παίσιος του έβαλε στην μύτη να μυρίσει βασιλικό. Μυρίζει ωραία γέροντα; Του είπε. Ναι, παιδί μου αλλά ο παράδεισος μυρίζει πολύ πιο ωραία!...... 37.    Ο ΣΤΑΡΕΤΣ Παίσιος Βελιτσκόφσκυ είχε ένα μολδαβό μαθητή, το Γεώργιο, που με την σειρά του είχε και αυτός ένα μαθητή, Γεώργιο και αυτόν, που ήταν τυπογράφος στο Νιαμέτς στη Ρουμανία. Στις αρχές του 19ου αιώνα ο Γεώργιος αυτός πήγε στο Άγιο Όρος και εγκαταστάθηκε σε ένα κελί στην περιοχή της Βίγλας, κοντά στη θέση που σήμερα βρίσκεται η ρουμανική σκήτη. Ήταν μορφωμένος άνθρωπος. Αφού αποτάχθηκε τον κόσμο , έζησε σαν ερημίτης και απόκτησε πολλά χαρίσματα από τον Θεό. Ο γέροντας Γεώργιος είχε ένα μαθητή τον Αθανάσιο. Έζησαν μαζί οκτώ χρόνια. Ο Αθανάσιος μιλούσε γι τον στάρετς Παίσιος Βελιτσκόφσκυ με δέος και σεβασμό και διηγιόνταν τα ακόλουθα για να δείξει το ύψος των πνευματικών του αναβάσεων. «Είχα την εξαιρετική ευλογία να γνωρίσω τον τελευταίο επιζόντα μαθητή του γέροντα Παίσιου. Από το ακόλουθο περιστατικό που συνέβη σε αυτόν, που ήταν άνθρωπος πνευματικά έμπειρος, μπορείτε να καταλάβετε πόσο μεγάλος άγιος ήταν ο Παίσιος. Κάποτε καθόταν στο καλύβι του και προσευχόταν. Ξαφνικά είδε (σαν σε έκσταση, όπως συνήθως αποκαλύπτεται σε τέτοιους ανθρώπους) πλήθος δαιμόνων να κυκλώνουν ένα είδος θυσιαστηρίου και σε λίγους άλλους δαίμονες να συνοδεύουν τον σατανά με δαιμονική επισημότητα. Ο σατανάς κάθισε πάνω στο θυσιαστήριο και δεχόταν τους δαίμονες ένας – ένας με τις αναφορές τους και απαντούσαν στις ερωτήσεις του. Εσύ που ήσουν; Ρώτησε ο σατανάς τον πρώτο δαίμονα. Ήμουν στο καλύβι ενός μοναχού, που ζει στην ησυχία έξω από το μοναστήρι, μα δεν μπορούσα να τον πλησιάσω, γιατί όσες φορές δοκίμασα εκείνος έπεφτε κατά γης φυσικά έκανε μετάνοιες και προσευχές και ήταν καλυμμένος ολόκληρος με μια φωτιά που με έκαιγε και για αυτό μου ήταν τελείως αδύνατο να φτάσω κοντά του. Ο σατανάς τότε διέταξε να τον δείρουν όπως και τους άλλους που δεν τα κατάφεραν στις δαιμονικές επιδιώξεις τους. Κι ήταν όλοι αυτοί 5-6 δαίμονες. Μετά ο σατανάς άρχισε να γρυλίζει και να λέει. Ω! πόσο με ενοχλούν αυτά τα παλιόχαρτα (εννοούσε τα πατερικά βιβλία μεταφράσεις του Παίσιου.) Θάρθει καιρός όμως που όλα θα υποταχθούν στην θέληση μου, και αυτά τα βιβλία θα εξαφανιστούν. Και η εποχή αυτή, πρόσθεσε ο γέρων Αθανάσιος ήρθε. Η περίφημη βιβλιοθήκη της μονής Νιαμέτς κατακάηκε και τα λίγα βιβλία για την νοερή προσευχή που γλίτωσαν από την καταστροφή έχουν μείνει στ` αζήτητα, κανείς πια δεν ενδιαφέρεται γι` αυτά. Ο γέροντας Αθανάσιος συνέχισε. Πρέπει να διαβάζουμε διαρκώς ΠΑΤΕΡΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ. Όλοι οι άγιοι πατέρες διάβαζαν πολύ, διάβαζαν ως ότου να λάβουν το χάρισμα της προσευχής. Τον Οκτώβριο του 1873 ο Αθανάσιος αρρώστησε και στις 23 του μηνός πέθανε και κηδεύτηκε στο κοινό κοιμητήριο. 38.  Το μοναστήρι του Νιαμέτς ήταν για την Μολδαβία ότι και το μοναστήρι της Άγιας Τριάδος στην Ρωσία, ότι της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου για την Ουκρανία, ότι το Αγιον Όρος για την Ελλάδα. Για πέντε αιώνες ήταν το κέντρο της θρησκευτικής διαφώτισης στην Μολδαβία. Από εκεί βγήκε ο περίφημος μολδαβός γέροντας Παίσιος Βελιτσκόφσκυ, ιδρυτής και πατέρας του θεσμού των γερόντων στη Ρωσία στους έσχατους καιρούς. Έτσι ένας από τους πολλούς μαθητές του οσίου Παϊσίου, ο Σωφρόνιος, που εκείνη την εποχή ήταν ηγούμενος, ήταν πνευματικός άνθρωπος και αυστηρός ασκητής είδε ένα όραμα.                                       ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ   39.  Μια νύχτα, νομίζοντας πως πλησίαζε να ξημερώσει, ο Σωφρόνιος βγήκε από την πύλη του μοναστηριού και κοίταξε προς την εξωτερική πύλη, εκεί που σήμερα βρίσκεται το αγίασμα. Εκεί είδε ένα άνθρωπο που ήταν μαύρος στην όψη και φοβερός στο θέαμα. Φορούσε στρατιωτικό μανδύα και φώναζε δυνατά, όπως κάνουν οι αξιωματικοί όταν δίνουν διαταγές στους στρατιώτες. Τα μάτια του ήταν κόκκινα και γυάλιζαν σαν φλόγες.Το στόμα του ήταν σαν των πιθήκων και τα δόντια του εξείχαν απ` αυτό. Στη μέση του ήταν περιτυλιγμένο ένα τεράστιο φίδι, του οποίου το κεφάλι κρεμόταν προς τα κάτω κι από το στόμα του έβγαινε η γλώσσα σαν ξίφος. Στους ώμους του είχε σιρίτια που είχαν το σχήμα κεφαλών φιδιών και στο κεφάλι του φορούσε ένα καπέλο απ` όπου ξεπρόβαλαν φαρμακερά φίδια και τυλίγονταν σαν μαλλιά γύρω απ` το λαιμό του. Μόλις ο γέροντας Σωφρόνιος αντίκρισε όλα αυτά πέτρωσε από τον φόβο. Μετά από λίγο συνήλθε κάπως και ρώτησε τον άρχοντα αυτό του σκότους τι γύρευε τέτοια ώρα στον περίβολο του μοναστηριού. Είναι δυνατό να μην ξέρεις ότι εγώ δίνω διαταγές εδώ στο μοναστήρι σου; Απάντησε ο μαύρος. Εμείς δεν έχουμε στρατό εδώ κι η πατρίδα μας διανύει περίοδο απόλυτης ειρήνης, είπε ο ηγούμενος. Τότε συνέχισε ο μαύρος δαίμονας, μάθε πως εμένα με έστειλαν οι αόρατοι άρχοντες του σκότους και βρισκόμαστε εδώ για να εγείρουμε πόλεμο εναντίον την μοναχικής τάξης. Όταν κατά την κουρά σου δίνεται τους μοναχικούς σας όρκους, δηλώνεται ότι θα μας πολεμάτε και μας προξενείτε πολλές πληγές με το πνευματικό σας οπλοστάσιο. Πολλές φορές αναγκαζόμαστε να υποχωρούμε με ντροπή, γιατί η φλόγα της προσευχής σας μας καίει. Τώρα όμως δε σας φοβόμαστε, ιδιαίτερα μετά το θάνατο του Παϊσίου, του ηγουμένου σας. Εκείνος μας τρόμαζε και υποφέραμε πολύ στα χέρια του. Από τότε ακόμα που ήρθε εδώ από το Άγιο Όρος μαζί με εξήντα άλλους μοναχούς, εμένα με έστειλαν εδώ με εξήντα χιλιάδες στρατιώτες μας για να τον σταματήσουμε. Όσο καιρό είχε αυτός είχε την ηγουμενία δεν μπορούμε να ησυχάσουμε. Παρ` όλους τους πειρασμούς, τα τεχνάσματα και τις μεθοδείες μας εναντίον εκείνων και των μοναχών του, δεν καταφέρναμε τίποτα. Και ταυτόχρονα δεν μπορεί να διηγηθεί ανθρώπινη γλώσσα τις φοβερές οδύνες, τις ταλαιπωρίες και τις δοκιμασίες που υποστήκαμε κατά την διάρκεια της διαμονής αυτού του ανθρώπου. Εδώ. Ήταν ένας έμπειρος στρατιώτης και η στρατηγική του μας εύρισκε πάντα εκτός θέσης. Μετά τον θάνατο του όμως να πράγματα άλλαξαν κάπως και μπορέσαμε να αποδεσμεύσουμε από αυτό το φρούριο δέκα χιλιάδες δικούς μας. Έτσι μείναμε εδώ πενήντα χιλιάδες. Όταν οι μοναχοί άρχισαν να αμελούν τον κανόνα τους και να ενδιαφέρονται περισσότερο για τους αγρούς, τα κτίρια και τα αμπέλια, απαλλάξαμε άλλους δέκα χιλιάδες από τα καθήκοντα τους εδώ και οι υπόλοιποι σαράντα χιλιάδες μείναμε για να συνεχίσουμε τις προσβολές μας. Λίγα χρόνια αργότερα, μερικοί από τους μονάχους αποφάσισαν να αλλάξουν το τυπικό του Παϊσίου, διαφώνησαν μεταξύ τους και μερικοί έφυγαν. Στο μεταξύ δόθηκε άδεια σε λαϊκούς να νοικιάζουν δωμάτια στο μοναστήρι, κι όταν μάλιστα έφεραν και τις γυναίκες τους μέσα, κάναμε γιορτή για την νίκη μας και μειώσαμε τον στρατό μας κατά δέκα χιλιάδες ακόμα. Αργότερα που άνοιξαν και τα σχολεία για νεαρά αγόρια ο πόλεμος πλησίασε μπρος στο τέλος του πια και μπορούσαμε να μειώσουμε τις δυνάμεις μας κατά δέκα χιλιάδες ακόμη, αφήνοντας εδώ μόνο είκοσι χιλιάδες δικούς μας για να επιβλέπουν τους μοναχούς. Μόλις ο γέροντας Σωφρόνιος άκουσε όλα αυτά αναστέναξε μέσα του και ρώτησε τον μαύρο δαίμονα. Τι ανάγκη έχετε να μένετε ακόμη στο μοναστήρι αφού βλέπετε, όπως και ο ίδιος ομολογείς πως οι μοναχοί έχουν παραιτηθεί από τον πόλεμο; Τι άλλη δουλεία έμεινε ακόμα εδώ για σας; Και εκείνος ο παγκάκιστος, εξαναγκασμένος από την δύναμη του Θεού, αποκάλυψε το μυστικό του. Είναι αλήθεια πως δεν υπάρχει κανένας πια να μας πολεμήσει όπως παλιά, αφού η αγάπη έχει ψυχραθεί και έχετε προσκολληθεί σε επίγειες και κοσμικές υποθέσεις. Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα στο μοναστήρι που μας ενοχλεί και μας ανησυχεί. Είναι αυτά τα κουρελόχαρτα τα βιβλία στον όλεθρο να πάνε!! Αυτά που έχετε στην βιβλιοθήκη σας. Ζούμε με τον φόβο και τον τρόμο μήπως κάποιος από τους νεωτέρους μονάχους τα πιάσει στα χέρια κι αρχίζει να τα διαβάζει. Μόλις αρχίσουν να διαβάζουν τα καταραμένα αυτά κουρελόχαρτα, μαθαίνουν την αρχαία ευλάβεια κι εχθρότητα σας εναντίον μας κι οι νεαροί αρχάριοι ξεσηκώνονται. Μαθαίνουν από αυτά πως οι παλιοί χριστιανοί, μοναχοί και λαϊκοί, συνήθιζαν να προσεύχονται αδιάλειπτα, να νηστεύουν, να εξετάζουν και να ξαγορεύονται τους λογισμούς, να αγρυπνούν και να ζουν σαν ξένοι και παρεπίδημοι σ` αυτόν τον κόσμο. Μετά, απλοϊκοί όπως είναι, αρχίζουν να θέτουν τις ανοησίες αυτές σε εφαρμογή. Ακόμη παίρνουν σοβαρά όλη την Άγια Γραφή. Μας βρίζουν και ωρύονται εναντίον μας σαν άγρια θηρία. Αρκεί να σου πω ότι ένας από αυτούς τους ανόητους θερμοκέφαλους είναι αρκετός για να μας διώξει όλους από εδώ. Είναι τόσο ανηλεείς και ασυμβίβαστοι εναντίον μας, όσο και ο θανατωμένος αρχηγός σας (ο Σωτήρας). Επί τέλους, έχουμε τόση ειρήνη και ηρεμία μαζί σας. Αυτά τα αποκαλούμενα πνευματικά βιβλία σας όμως είναι μια διαρκεί πηγή εχθρότητα και ταραχής. Γιατί δεν μπορούμε να έχουμε ειρήνη; Γιατί εσείς δεν διαβάζεται τα βιβλία μου; Δεν είναι και αυτά πνευματικά; Κι εγώ πνεύμα δεν είμαι; Κι εγώ εμπνέω ανθρώπους να γράφουν βιβλία. Δε φτάνει παρά να πέσει ένα απ` αυτά τα παλιόχαρτα, που τα λέτε περγαμηνές, στα χέρια ενός απλού κι ανόητου κι αρχίζει εκ νέου καινούργιος πόλεμος κι αναγκαζόμαστε να φεύγουμε κι να αρπάζουμε πάλι τα όπλα εναντίον σας. Ανήμπορος πια να κρατήσει σιωπή, ο φτωχός ηγούμενος τον ρώτησε. Ποιο είναι το μεγαλύτερο όπλο σας εναντίον των μοναχών στους καιρούς μας; Κι εκείνος απάντησε. Όλο το ενδιαφέρον μας σήμερα στρέφεται στο να κρατήσουμε τους μονάχους και τις μοναχές μακριά από τις πνευματικές ενασχολήσεις, ιδιαίτερα δε από την προσευχή και την μελέτη αυτών των καπνισμένων βιβλίων. Γιατί δε δαπανάτε περισσότερο χρόνο στη φροντίδα των κήπων και των αμπελιών, στο ψάρεμα, στα σχολεία για τους νέους, στη φιλοξενία όλων αυτών των καλών ανθρώπων που έρχονται εδώ το καλοκαίρι για καθαρό αέρα και υγιεινό νερό; Οι μοναστές που ασχολούνται με τέτοια πράγματα πιάνονται στα δίχτυα μας όπως οι μύγες στον ιστό της αράχνης. Ως ότου όλα αυτά τα βιβλία καταστραφούν ή φθαρούν από το χρόνο, δε θα ειρηνέψουμε. Είναι σαν σαΐτες και βέλη για μας. Δεν είχε καλά καλά τελειώσει τα λόγια αυτά και σήμανε το σήμαντρο για την ακολουθία του όρθρου. Ο αρχηγός των δαιμόνων εξαφανίστηκε αμέσως σαν καπνός. Ο γέροντας ξεκίνησε για την εκκλησία με μεγάλο πόνο ψυχής, εξαιτίας των αποκαλύψεων αυτών και μπήκε στην εκκλησία. Όταν μαζεύτηκαν οι μοναχοί τους διηγήθηκε με δάκρυα στα μάτια όλα όσα είδε κι άκουσε κατ την διάρκεια της φοβερής Αυτής οπτασίας. Και μετά έδωσε εντολή να καταγραφούν όλα αυτά για να ωφεληθούν οι επιγενόμενοι.  ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΟΣΙΑΚΟΥ ΤΕΛΟΥΣ   40.  Πρώην εγγονός του αείμνηστου ησυχαστού Χαρίτωνος υπήρξε και ο Χαρίτων μοναχός, ο Καυσοκαλυβίτης. Ακολούθησε τα ευλογημένα ίχνη του παππού του και επιδόθηκε στην άθληση και τα κατορθώματα της ασκήσεως, νέος όταν ήταν ακόμη. Πολλές φορές έπεφτε σε έκσταση ενώ έτρωγε. Αδιάκοπη νίψη και αδιάλειπτος προσευχή ήταν η ζωή του. Και ο θάνατος του οσιακός και αυτός. Έπεσε κατάκοιτος στο κρεβάτι και στα τελευταία του έβλεπε ουράνια οπτασία. Πάτερ Αθανάσιε, έλεγε στον παραδελφό του, κοίταξε. Που βρέθηκαν τόσο μικρά ολόλευκα παιδάκια; Ω, τι ωραία, κοίτα. Κρατούν λουλούδια στα χεράκια τους. Σε ευχαριστώ Θεέ μου, που με αξίωσες να δω τους αγγέλους σου. 41.  Ο Λαυριώτης γέρων Θεόφιλος φρόντισε για τα μνημόσυνά του και είχε δώσει χρήματα για τα επιμνημόσυνα έξοδα. Προ του θανάτου του μοίρασε όλα τα προσωπικά του είδη στους αδελφούς και πατέρας. 42.  Ένας καλός και ενάρετος ιερομόναχος της ιερά μονής του αγίου Παύλου, απεβίωσε, βρισκόμενος έξω την Μονής σε ένα βραχάκι καθισμένος και ευλογών με το δεξί του χέρι. 43.  «Χριστέ μου, το μέγα Σου έλεος» Αυτοί ήταν οι τελευταίοι λόγοι του γέροντος Αββακούμ του ανυπόδητου, με τους οποίους λόγους και εκοιμήθη με ειρήνη. 44.  Ένας μοναχός ρώτησε ένα άλλο γέροντα, ηλικίας άνω των 100 χρονών. Τώρα που θα φύγεις από τον πρόσκαιρο αυτό κόσμο τι αισθάνεσαι; Αισθάνομαι τόσο χαρούμενος και ειρηνικός σαν να πηγαίνω σε γάμο είπε. 45.  Ένας μοναχός εκοιμήθη επικαλούμενος τις τελευταίες στιγμές του βίου του το Πανάγιο Πνεύμα, λέγων  το Πνεύμα το Αγιον. Το Πνεύμα το Αγιον. Το Πνεύμα το Αγιον. Το είπε τρεις φορές και ξεψύχησε. 46.  Οσιακή η ζωή, οσιακό και το τέλος του ερημίτου Φιλάρετου φίλου της αρετής και της ερήμου. Λίγο πριν κοιμήθη, κάλεσε δυο αδελφούς των Δανιηλαίων, Δανιήλ και Ακάκιο και αφού τους είπε πολλά περί της νοεράς προσευχης και την μοναχικής πολιτείας, κατόπιν σηκώθηκε όρθιος και παρακάλεσε να του ψάλουν τον εθνικό ύμνο του Άθωνος, δηλαδή το «Άξιον εστίν». Στάθηκε προσοχή και άκουσε ευφραινόμενος και με δάκρυα ως συνήθως. Μετα τους αγκάλιασε τους ησπάσθη με το εν Χριστώ ασπασμό και τους είπε. Αδέλφια μου, αγγελούδια της Παναγίας, δεν πρόκειται να σας ξαναδώ με τα μάτια του σώματος μου, γιατί με κάλεσε ο Κύριος, με την πρεσβεία της Παναγίας και των αγιορειτών Πατέρων, να με πάρει στα ουράνια θεία Σκηνώματα. Την άλλη μέρα που τον επισκέφτηκαν να τον δουν και να λάβουν την ευχή του, είχε σχηματιστεί μόνος του με σταυρωμένα τα χέρια; Πάνω στο ξύλινο κρεβατάκι του με τα μάτια κλειστά, σαν να κοιμάται τον φυσικό ύπνο. 47.  Όταν ο ενάρετος και ο υπαίθριος ασκητής Πέτρος προαισθάνθηκε το τέλος του, πήγε και αποχαιρέτησε τους πατέρες και αδελφούς της ερήμου. Δεν θα ξαναϊδωθούμε έλεγε στο γέροντα Γεράσιμο τον Υμνογράφο. Ήταν παραμονή του οσίου Πέτρου του Αθωνίτου όταν επέστρεψε στην σπηλιά, όπου υπάρχει και ναός προς τιμή του αγίου. Είχαν συγκεντρωθεί όλοι οι ερημίτες για το πανηγύρι. Μετάλαβε των Αχράντων Μυστηρίων. Ευχήθηκαν οι πατέρες και οι αδελφοί για την γιορτή του καλό παράδεισο γέρο – Πέτρο με το ασκητικό κέρασμα, είπε το «αμήν» και εκοιμήθει με ειρήνη. Λίγες μέρες πριν είχε μεταβεί στις Καρυές , χαιρέτισε τους πάντες, έδωσε το εργόχειρων του για να εξασφαλίσει χρήματα για τα έξοδα της κηδείας και για σαρανταλείτουργο.  ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΠΙΣΤΕΩΣ  48.  Είπε γέρων. Πολλοί άγιοι θα θελαν να ζήσουν στην εποχή μας και να κάνουν τον αγώνα μας. 49.  Διηγήθηκε ένας ασκητής. Εδώ έρχονται πολλοί φοιτητές. Κάποτε είχαν έρθει καμία δεκαριά και ζητούσαν να τους κάνω θαύμα. Επέμεναν πολύ. Σκέφτηκα με ποιο τρόπο να βάλω μυαλό σε αυτά τα παιδία. Τους είπα. Λοιπόν, μπείτε στη σειρά για να σας κόψω τα κεφάλια. Μετά θα κάνω το θαύμα για να σας τα κολλήσω! Ν` αραιώσετε λίγο, γιατί υπάρχει κίνδυνος να τα μπερδέψω.Έτοιμοι είστε; Θέλετε να δείτε το θαύμα; Οι νέοι αντέδρασαν αμέσως.Όχι, όχι σε μας πάτερ, είπαν με μια φωνή. 50.  Έλεγε ένας ηλικιωμένος μοναχός για την ραδιενέργεια. Μάθαμε και εμείς για την ραδιενέργεια. Τι να σας πω; Αν το δηλητήριο ήταν σε ένα πράγμα θα λέγαμε ότι πρέπει να το αποφύγουμε. Τώρα όμως πήγε σε όλα, δεν γίνεται τίποτα. Εμείς εδώ στο όρος κάνουμε τον σταυρό μας και τα τρώμε όλα. Τι να φοβηθούμε; Δεν λέει κάπου και ο Χριστός ότι οι πιστοί «καν θανάσιμων τι πίωσιν, ου μη αυτούς βλάψει;». Μην ανησυχείτε. Ο κόσμος έχασε το νόημα της ζωής. Πρέπει όμως να το βρει. Η απιστία κάνη μεγάλη ζημιά. Όλα από κει ξεκινούν.  ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΥΨΟΠΟΙΟΥ ΤΑΠΕΙΝΟΦΡΟΣΥΝΗΣ  51.  Είπε γέρων. Ταπείνωση είναι το κάτω σκαλοπάτι των αρετών. Αγάπη είναι το επάνω σκαλοπάτι. Γιατι δεν αγιάζουμε σήμερα; Γιατι δεν έχουμε ταπείνωση. 52.  Είπε γέρων, ο παπα – Βαρθολομαίος, ετών 106, που φορούσε, όταν τον επισκεφτήκαμε, μια ζακέτα με χίλια μπαλώματα. Μέσα στην πολυμάθεια κολλάει η οίησης. Όταν κολλήσει η οιήσεις φεύγει ο Θεός και μένει ο άνθρωπος μόνος με την οίηση. 53.  Είπε πάλι άλλος. Η υπερηφάνειά μας κάνει κουφό τον Θεό. 54.  Έλεγε ο Ρώσος ασκητής παπα – Τύχων, που έζησε 60 χρόνια στο Άγιο Όρος, αφού γύρισε 300 μοναστήρια. Ο Θεός το πρωί ευλογεί τον κόσμο όλο με το ένα του χέρι και τον ταπεινό άνθρωπο με τα δυο χέρια. Και προσεύχεται « Κύριε ημών Ιησού Χριστέ χάρισέ μου ταπείνωση» Άλλο παρθενιά, άλλο ταπείνωση συνήθισε να λέει. Πολλοί παρθένοι υπερήφανοι πήγαν στην κόλαση. 55.  Όταν οι αδελφοί και πατέρες εύχονταν τον Νεοσκητιώτη γέροντα Θεοφύλακτο «καλό Παράδεισο», εκείνος απαντούσε. Δεν είναι αχυρώνας ο Παράδεισος για να δεχτεί εμένα το ζώων! Τέτοια αυτομεμψία είχαν οι άγιοι πατέρες. 56.  Είπε γέρων. Μπορεί κάποιος να αγωνίζεται που κα που με φιλότιμο, αλλά να μην έχει μεγάλη πρόοδο, γιατι δεν έχει ταπείνωση. Ενώ άλλοι αγωνίζονται λιγότερο (άσκηση, νηστεία κ.λ.π.) και προοδεύουν πολύ περισσότερο, γιατί έχουν πολλή ταπείνωση και αυτή αναπληρώνει πολλά. 57.  Έλεγε ένας ασκητής. Ο άνθρωπος δίνεται πρώτα όλος στον Θεό και μετά ο Θεός τον καθαρίζει και τον δίνει στους ανθρώπους. Όταν ο άνθρωπος πιστεύει ότι είναι χειρότερος όλων, τότε ένα «Κύριε ελέησον», που θα πει για τον κόσμο αξίζει περισσότερο από τα χίλια «Κύριε ελέησον» του άλλου. 58.  Είπε γέρων. Ο Θεός μας δίνει πολλές ευκαιρίες για να κερδίσουμε τον Παράδεισο, αλλά εμείς τις ευκαιρίες δεν τις δεχόμαστε όλες, τις διώχνουμε. 59.  Μην έχετε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας η αυτοπεποίθηση είναι μεγάλο εμπόδιο στη Θεία Χάρη. Εμπιστοσύνη απόλυτη να έχουμε μόνο στο Θεό. Όταν εμείς αναθέτουμε τα πάντα σε Αυτόν, ο Θεός υποχρεώνεται να μας βοηθήσει. 60.  Να ζείτε σε διαρκή δοξολογία και ευχαριστία προς τον Θεό, γιατί η μεγαλύτερη αμαρτία είναι η αχαριστία και ο χειρότερος αμαρτωλός ο αχάριστος. 61.  Είπε γέρων. Μοιάζουμε με τσουκνίδες. Από μακριά φαίνονται πράσινες, σαν πεδιάδα, σαν κήπος μα όταν πλησιάσεις και τις αγγίξεις τότε βλέπεις την ασχήμια τους και τότε νιώθεις το κεντρί τους. 62.  Ρωτήθηκε κάποτε ένας ερημίτης. Πως πρέπει να αντιμετωπίζουμε τους επαίνους και τα εγκώμια; Και απάντησε. Να έχετε ταπείνωση και να γνωρίζεται καλά τον εαυτό σας. Να σας πω ένα παράδειγμα. Όταν σκαλίζω στο ξύλο την μορφή αγίου και τελειώνω, νομίζω ότι είναι καλή. Την ξανακοιτάω μετά από λίγο και βλέπω ότι έχει ελλείψεις. Αν βάλω τον φακό θα δω ότι δεν είναι τίποτα το σπουδαίο. Το ίδιο πάλι και με τα χέρια. Βλέπουμε ότι είναι καθαρά. Αν βάλουμε όμως τον φακό, θα δούμε ότι έχουν βρωμιά και πολλά μικρόβια. Έτσι, να κοιτάμε προσεκτικά τον εαυτό μας και θα Βλέπουμε ότι δεν είμαστε τίποτα κι ας λέει ο κόσμος. ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΗΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΡΕΤΩΝ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ  63.  Όταν προσευχόταν ο όσιος Ακάκιος ο Καυσοκαλυβίτης στεκόταν στην προσευχή ως στύλος ακλόνητος και καθήμενος δεν αισθανόταν καθόλου το σώμα του, σε κατάσταση ψηλή υπάρχων, πλήρης χάριτος και θείου Φωτός. 64.  Στην « Μεταμόρφωση» της ιεράς Σκήτης αγίας Άννας έζησε ο ευλαβέστατος Μαυροβούνιος ιερομόναχος Μηνάς. Το ημερονύκτιο έκαμε από 1000 έως 3000 γονυκλισίες και 50 έως 100 κομβοσχοίνια. Από την πολλή προσευχή δεν άδειαζε να μιλήσει. Η προσευχή για αυτόν ήταν η ένωση του ανθρώπου με τον Θεό, αλλά είχε και πρακτική ωφέλεια. Τον σκέπασε από την πολυλογία και την κατάκριση. 65.  Ένας ασκητής έστελνε τον υποτακτικό του να πουλήσει το εργόχειρο του στις Καρυές. Εκεί ο υποτακτικό του άκουσε στο Πρωτάτο ωραιότατες ψαλμωδίες, μουσική κ.λ.π. Μια μέρα λέει στον γεροντά του. Γέροντα έχω ένα λογισμό. Εμείς εδώ πέρα στην έρημο δεν κάνουμε τίποτα. Να δεις πως εκεί υμνούν τον Θεό. Ψαλμωδίες, πράγματα, χορωδίες. Εμείς εδώ μόνο κομποσχοίνι, μόνο ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ… Τον παίρνει ο Γέροντας τότε μια άλλη μέρα και του λέει. Ας, πάμε παιδί μου να δούμε τι κάνουν αυτοί οι πατέρες. Να κάνουμε κι εμείς το δικό τους τυπικό. Και όταν πήγαν σκύβει στο αυτί του, μέσα στην εκκλησία και του λέει ψιθυριστά. Πράγματι τέκνο, εδώ δοξάζουν τον Θεό. Δεν πρόλαβε να τελείωση και πιάνει δυνατός σεισμός. Σείστηκαν τα σύμπαντα. Τότε αμέσως οι ψάλτες άφησαν τα μουσικά βιβλία και τα «τεριρέμ» και άρχισαν να τραβούν κομποσχοίνι, φωνάζοντας «ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ ΥΙΕ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΛΕΗΣΟΝ ΗΜΑΣ»!!!! Γέροντα πάμε να φύγουμε, πάμε στη δουλεία μας, στην ησυχία μας, στο καλύβι μας. Αυτό που κάνουμε εμείς, είναι ανώτερο από τα ψαλτικά. Διαπίστωσαν πράγματι, ότι καλύτερη προσευχή είναι η προσευχή με το κομποσχοίνι. 66.  Σαράντα χρόνια στην έρημο, όλες τις ακολουθίες τις έκαμα με κομποσχοίνι, διηγείται ο γέρων Χρυσόστομος ο ερημίτης. Την Μ. Τεσσαρακοστή προσπαθούσαμε να έχουμε τον νου μας πάνω στον Εσταυρωμένο. Αλλά πόσο γρήγορα η προσευχή φεύγει. Βία χρειάζεται. 67.  Ο γέρων Δανιήλ στην Νέα Σκήτη έζησε 115 χρόνια. Είχε οξυτάτη όραση. Όταν έκανε κομποσχοίνι πήγαινε ο διάβολος με την μορφή τσακαλιού και του τραβούσε το κομποσχοίνι. Εκείνος, όμως συνέχιζε τον αγώνα του. 68.  Είπε γέρων. Όπως τα καράβια που κινδυνεύουν εκπέμπουν σήμα κινδύνου συνεχώς, έτσι πρέπει να λέει και ο άνθρωπος συνεχώς την ευχή. Κύριε Ιησού Χριστέ Ελεησον με. 69.  Φημολογείται το ακόλουθο γεγονός. Όταν κάποτε ήλθε στο Όρος ο νεοφανείς άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως επισκέφτηκε στην σκήτη της αγίας Άννας σπουδαίο πνευματικό, θεωρητικό και πρακτικό δάσκαλο την νοεράς προσευχης γέροντα, μετα του οποίου συζητούσαν στην καλύβα του και προσευχήθηκαν επί τρία ημερονύκτια!!! Αδιαλείπτως. 70.  Ο ερημίτης π. Χρυσόστομος μας διηγείται. Υπήρχε ένας γεροντάκος, στα καυσοκαλύβια. Είχε αγγελική φωνή. Λέγεται πως όταν έψαλλε το «Άξιον εστί» άνοιγε τα χέρια του διάπλατα από την μεγάλη αγαλλίαση της καρδιά του και φημολογείται ότι κουνιόντουσαν τα καντήλια. Μια φορά κατέβαινα προς την Αγια Άννα και άκουσα να ψέλνει. Έλεγα, μα τι φωνή είναι αυτή; Άγγελος ψάλει;  ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ ΣΤΙΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΥΣ  71.  Η υπομονή αποκτάται, δεν αγοράζεται έλεγε ένας ασκητής. 72.  Είπε ένας γέρων. Η πνευματική ζωή χρήζει υπομονής, σταθεράς υπομονής. Ο άνθρωπος παθαίνει μεταβολές, αλλοιώσεις. Από την μία μέρα στην άλλη. 73.  Όταν ρωτούσαν τον ασθενή γέροντα Νικόλαο της Νέας Σκήτης πως είναι στην υγειά του απαντούσε ο υπομονετικός γέρων. Δόξα το Θεό. Και αλλά μου πρέπουν. Όταν εκοιμήθη το πρόσωπο του έλαμψε!! 74.  Ρώτησε ένας ιερέας γέροντα ασθενή Μόναχο. Πως είστε στην υγειά σας πάτερ; Ε, καλά. Τώρα μου παρουσιάστηκαν και άλλες παθήσεις. Όλα όμως χρειάζονται. Πως θα πάω Εκεί πάνω, παπά μου με άδεια χέρια; 75.  « Κύριε μου, γιατί να υποφέρω τόσο πολύ;» παραπονιόταν κάποτε ο ασθενής ενάρετος γέρων Αρτέμιος ο Γρηγοριάτης. Τότε είδε τον Δεσπότη Χριστό, ο οποίος του έδειξε τα χέρια του και την πλευρά του και του έλεγε. Κοίταξε πόσο υπομονή έκανα. Εσύ για την αγάπη μου δεν υπομένεις; 76.  Είπε ένας γέρων μοναχός. Η ασθένεια είναι θεία επίσκεψη. Η ασθένεια είναι μέγιστο Δώρο του Θεού. Αυτό που μπορεί να δώσει ο άνθρωπος στο Θεό είναι ο πόνος. 77.  Γέροντα έχω τόσα χρόνια στο Άγιο Όρος και δεν είδα καμία οπτασία ή κανένα όραμα ή δεν είχα κάποια πληροφορία πνευματική, έλεγε στον γέροντα πατέρα Ιωακείμ ο τώρα στην Αγγλία, Αγιορείτης Ρώσος ιερομόναχος Σωφρόνιος, ο κτήτορας της εκεί ιεράς Μονής και ο συγγραφέας του βίου του αγίου Σιλουανού. Του απάντησε ο γέρων Ιωακείμ. Ποιος σου χάρισε υπομονή και κάθεσαι στο Όρος και μάλιστα στα φρικτά Καρούλια, παρά ο Θεός. Θα μπορούσες να μείνεις χωρίς εμφανή την Χάρη του Θεού; Άλλο θαύμα μεγαλύτερο από αυτό μην ζητάς και χάρισμα ψηλότερο μην θέλεις. 78.  Ένας νέος μοναχός πήγε στον αββά Ζωσιμά τον Καρουλιώτη και του είπε. Γέροντα, έχω πειρασμό. Παιδί μου του απάντησε εκείνος ο πειρασμός υπάρχει παντού. Στο φαγητό πειρασμός, στον ύπνο πειρασμός. Θυμήσου τι λέει το Γεροντικό. Πάρε τους πειρασμούς και κανένας δεν σώνεται. Και έτσι παρηγορήθει ο αγωνιστής. 79.  Ζούσε στην σπηλιά του όσιου Πέτρου του Αθωνίτου ο γέρων Χρυσόστομος και ο μοναχός Σέργιος. Τον Σέργιο τον πολεμούσε ο σατανάς να φύγει από τον ασκητικό του στίβο και να εγκαταλείψει τον αγώνα. Κάποτε επισκέφτηκε ένα γέροντα στις Καρυές, που με άφθαστη αυταπάρνηση και υπομονή είχε γηροκομήσει και θάψει τέσσερις γεροντάδες. Πως μένεις τώρα μόνος σου εδώ χάμω; Τον ρώτησε ο Σέργιος. Με πολεμάει και εμένα ο διάβολος να φύγω, αλλά ξέρεις τι με κρατάει; Απάντησε ο ηρωικός γέρων. Έλα να σου δείξω τους θησαυρούς μου. Ποιοι είναι οι θησαυροί σου; Δεν βλέπω τίποτα. Τον πήρε τον πήγε σε ένα δωμάτιο, που είχε παλιά παπούτσια, τρύπια πόσων ετών….., παλαιά ζωστικά, και παλαιούς σκούφους των γεροντάδων του αλλά και του εαυτού του, δείγματα αμέτρητων αγώνων και θυσιών…. Να οι θησαυροί μου. Πες μου, πώς να τους εγκαταλείψω; Διδάχτηκε ο π. Σέργιος περισσότερο από κάθε άλλη διδασκαλία, από αυτούς τους σιωπηλούς θησαυρούς και διδασκάλους.  ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΟΠΕΙΘΟΥΣ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗΣ  80.  Είπε γέρων. Για τους άσπλαχνους που πεθαίνουν να κάνετε μνημόσυνα και προπαντός ελεημοσύνη. Ελεημοσύνη. Υπάρχουν πολλοί πτωχοί. Σ` αυτούς να δίνεται. Στα μνημόσυνα να χρησιμοποιείται κόλλυβα και όχι γλυκά, όπως κάνουν πολλοί τώρα τελευταία. 81.  Ο πάμπτωχος και ρακένδυτος Ρουμάνος ασκητής Ε, δεν είχε που την κεφαλή κλείνε. Βοηθούσε στην τράπεζα του Ρωσικού μοναστηριού και ότι έπαιρνε το έδινε ελεημοσύνη στους απομακρυσμένους ασκητές. Είναι η μονή ευκαιρία να σωθώ, έλεγε. Να ζητιανεύω ταπεινούμενος, να κοπιάζω, να διαμοιράζω. 82.   Eνας μονάχος ρώτησε τους επισκέπτες του. Εσείς τι δουλεία κάνετε; Γέροντα δεν έχουμε καλό επάγγελμα. Έμποροι είμαστε, απάντησαν με συστολή. Έχουμε αδελφοί μου, μεγάλη ανάγκη από καλούς εμπόρους. Αλήθεια, για πείτε μου τι κάνετε όταν ακριβαίνουν τα πράγματα; Πουλάτε και τα παλιά, που είχατε στο μαγαζί με καινούργιες τιμές; Ναι γέροντα. Πώς να κάνουμε αλλιώς; Πρέπει να ξαναφέρουμε πράγμα στο μαγαζί. Καλά, αλλά εσείς από τα παλιά βγάζετε δυο φορές κέρδος. Φυσικά δεν μπορείτε να το πουλήσετε με τις παλιές τιμές, γιατί θα αντιδράσουν οι άλλοι έμποροι. Εσείς όμως, το δεύτερο κέρδος, που βγάζεται από τα εμπορεύματα που είχατε στο μαγαζί, να το δίνετε ελεημοσύνη. 83.  Όταν υπηρετούσε ο γέρων Αρτέμιος σε ένα Γρηγοριάτικο μετόχι στην Άρτα και πήγαινε να ψωνίσει, στην αγορά, επέστρεφε με άδεια χέρια. Ότι είχε το μοίραζε σε πτωχούς και γεροντάκια.  ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ   84.  Έλεγε ο γέρων Παίσιος. Η γυναίκα όταν είναι έγκυος πρέπει να είναι ήρεμη, να διαβάζει το Ευαγγέλιο, να προσεύχεται, να λέει την ευχή. Έτσι αγιάζεται και το παιδί. Από τώρα αρχίζει η ανατροφή του παιδιού. Να προσέχεις να μην στεναχωρείς την έγκυο για κανένα λόγο. 85.  Ο Διάβολος προσπαθεί να τα καταστρέψει όλα για να μη βρει η νέα γένια καλή «μαγιά» για να «ζυμωθεί». 86.  Πρέπει να απλοποιήσουμε την ζωή μας. Η πολυτέλεια κουράζει. Είναι μερικοί που συνεχεία θέλουν να αλλάζουν έπιπλα κλπ. Τρέχουν μετά να βγάλουν περισσότερα χρήματα και έτσι γεμίζουν άγχος. 87.  Είπε πάλι. Καλό είναι η οικογένεια να έχει τον ίδιο πνευματικό. Ο άντρας, η γυναίκα, τα παιδία, αυτό βοηθά πολύ. 88.  Ένας πιστός τον ρώτησε. Γέροντα, σήμερα πήραν βαθμούς τα παιδία και είναι στεναχωρημένα. Κοίτα να δεις, σήμερα οι μεγάλοι θέλουν να παίρνουν πολλά λεφτά με λίγη δουλειά, και οι μικροί να παίρνουν μεγάλους βαθμούς, χωρίς διάβασμα. Και αν είναι δυνατόν να μην φεύγουν από την καφετέρια ή την ξυλοτέξ – πως το λένε – να παίρνουν ένα τηλέφωνο να ρωτούν τι βαθμούς τους έβαλαν. (γέλια). 89.  Είπε πάλι. Ακόμη και μέσα στο γάμο πρέπει να συγκρατεί κανείς τον εαυτό του από την ηδονή. Να βάζεις φρένο στην φιληδονία του! 90.  Ρώτησε κάποιος τον γέροντα Παϊσιο. Γέροντα σήμερα πολλοί νέοι άνθρωποι δεν θέλουν να κάνουν παιδιά γιατί σκέφτονται σε τι είδος κόσμο θα φέρουν το παιδί τους. Μόλυνση από τα χημικά, από τα πυρηνικά, ζωή γεμάτη άγχος, άγρια κοινωνία, πόλεμοι, πεινά, σκοτωμοί, βιασμοί, αρπαγές, απαγωγές……… Αν είμαστε κιόλας στον καιρό του Αντίχριστου σκέφτομαι και εγώ μήπως δεν αξίζει κανείς να παντρεύεται και να κάνει παιδία. Όχι, Θανάση δεν είναι έτσι!........ Οι χριστιανοί στο καιρό των διωγμών δεν παντρεύονταν; Και παντρεύονταν και παιδιά έκαναν!! Είχαν την ελπίδα τους στηριγμένη στο Χριστό…..όχι στους ανθρώπους. Είναι ολιγοπιστία αυτός ο λογισμός. Ο Θεός σε μια στιγμή μπορεί να τα διορθώσει όλα. Να σβήσει όλα τα στραβά. Κάνουν οι άνθρωποι σχέδια….έχει και Θεός τα δικά Του. Να ήξερες πόσες φορές τύλιξε ο διάβολος τη γη με την ουρά του για να την καταστρέψει…. Δεν τον άφησε ο Θεός….του χαλάει τα σχέδια. Και το κακό που πάει να κάνει ο διάβολος, ο Θεός το αξιοποιεί και βγάζει μεγάλο καλό. Μην ανησυχείς! 91.  Κάποια φορά ο π. Παϊσιος μου διηγήθηκε πως του παρουσιάστηκε η Παναγία μας, μέρα μεσημέρι, και τον βοήθησε σε μια ανάγκη που είχε. Συνομίλησαν μαζί για λίγα λεπτά. Πως αισθανθήκατε γέροντα; Ρώτησα. Μεγάλη χαρά….όμως αισθανόμουν και ντροπή…..δυσκολεύομαι…Μητέρα του Θεού είναι….με τον άγιο Ιωακείμ και την αγία Άννα κινούμε πιο άνετα! 92.  Ρώτησε κάποιος. Γέροντα είναι μερικά ζευγάρια που ενώ θέλουν, δεν μπορούν να κάνουν παιδιά. Γιατί συμβαίνει αυτό; Για να βολεύεται και κανένα ορφανό…τους έδωσε και ο Θεός ένα δικό τους μετά! 93.  Είπε πάλι. Όταν γυρίζει κανείς από την δουλειά του και είναι νευριασμένος ή αγχωμένος καλύτερα είναι να πάει μια βόλτα στο πάρκο για είκοσι λεπτά και να γυρίσει στο σπίτι του ήρεμος και με χαμόγελο, και ας πάει καθυστερημένος. 94.   Είπε πάλι. Σήμερα τον ζαλίζουν τον άνθρωπο. Τα χτυπάνε τα καημένα τα παιδιά από δω και από κει με διάφορες θεωρίες, τα πιάνει μετά φόβος, άγχος και ξεσπάνε στα ναρκωτικά και την διασκέδαση. Αλλά αυτή η κοσμική διασκέδαση προσθέτει άγχος. Βλέπεται από αυτή την ζωή κανείς γεύεται σε κάποιο βαθμό την κόλαση ή τον παράδεισο αν ζει σύμφωνα με το θέλημα του θεού με την Εκκλησία. 95.   Χάρισε γέροντας ένα βιβλίο στα μεγάλα παιδιά της Γ` Λυκείου, που έλεγε για την ελληνικότητα της Μακεδονίας. 96.   Oι γονείς να προσέχουν στο σπίτι τι βιβλία, έχουν γιατί μπορεί να πέσουν στα χέρια των παιδιών και να πάθουν ζημιά. Στο σπίτι να έχεις μόνο χριστιανικά βιβλία. 97.   Είπε πάλι. Όταν το παιδί από μικρό γεμίσει με Χριστό πηγαίνει στην εκκλησία με τους γονείς, κοινωνεί, ψάλλει, προσεύχεται, αργότερα όταν μεγαλώσει και φύγει μακριά από τους γονείς και βρεθεί ακόμη και σε άσχημο περιβάλλον δεν έχει ανάγκη. Είναι σαν το ξύλο που όταν έχει ποτιστεί καλά με λινέλαιο μετα δεν έχει ανάγκη από την βροχή, επειδή είναι ποτισμένο με το λαδί, δεν δέχεται τα νερά, τα πετάει έξω. 98.  Έλεγε πάλι. Στα παιδία πρέπει να προσέχουμε πολύ τι τους λέμε. Γιατί έχουν μια απλότητα και τα πιστεύουν. Είναι και πολλά που έχουν μεγάλο φιλότιμο και παίρνουν τα λόγια των γονιών τους κατά γράμμα. 99.  Ρώτησαν τον γέροντα.Σε αυτά τα παιδία που έχουν μπλέξει με την γιόγκα και με την μαγεία, πρέπει να τους το λέει κανείς ξεκάθαρα, από την αρχή ότι είναι διαβολικά αυτά η να τους το λέει σιγά - σιγά΄; Και ο γέρων απάντησε. Να τους το λέει κανείς, αλλά με καλοσύνη. 100. Είπε πάλι. Αν ο άνθρωπος αγαπήσει τον Θεό, αγαπάει και τον πλησίον και μετά παθαίνει υπερχείλιση η καρδιά και αγαπάει τα ζώα, την κτίση όλη.

 

 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Α/ Ο ΠΑΤΗΡ ΠΑΙΣΙΟΣ ΜΟΥ ΕΙΠΕ. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΚΥΨΕΛΗ
Β/ ΑΘΩΝΙΚΟ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ. ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ι. ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟ . ΆΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΠΑΛΑΜΑ
Γ/ ΌΣΙΟΣ ΠΑΙΣΙΟΣ ΒΕΛΙΤΣΚΟΦΣΚΥ. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΤΡΟΣ ΜΠΟΤΣΗΣ.